Діс: шектелген Эндо ортасындағы колонияның үстіне реактивті құямыз (қызыл колония— көгереді) (сур. 55)

АРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ

МИКРОБИОЛОГИЯ ЖӘНЕ ИММУНОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ

ДӘРІС

Тақырыбы: «Судың санитарлық микробиологиясы. Суды санитарлы-микробиологиялық зерттеу әдістері.»

В110400 - Медико-профилактикалық іс мамандығына арналған

Микробиология пәні

II курс

Сағат ұзақтығы

Арағанды 2011 ж

Кафедра мәжілісінде талқыланып және бекітілген

Ж. №9 хаттама

Кафедра меңгерушісі, доцент ________________ Ахметова С.Б.
Тақырыбы: Судың санитарлық микробиологиясы. Суды санитарлы-микробиологиялық зерттеу әдістері

Мақсаты:.

Дәрістің жоспары:

Суды санитарлық -бактериологиялық зерттеу

Суды зерттеуге жатады:

1) орталықтандырылған;

2) әртүрлі типтегі құдықтар;

3) ашық су қоймалары (арық, өзен, теңіз);

4) жүзу бассейндері;

Ағын сулар.

Ескертпе. Хлорланған судан сынаманы дехлораторлы флакон арқылы аламыз (гипосульфитпен).

Кесте 54. Эмпириялық кесте МЕСТ 16963—73

Судан сынама алу. Ашық су қоймаларынан арнайы бөтелке арқылы немесе батометр арқылы аламыз. Сынаманы 10-15 см тереңдіктен алған дұрыс (беткейі атмосферамен үнемі байланыста болады) және қабақтан 1,5 м қашықтықтан алу керек (себебі су өзі шетіндегі микрофлорамен ластануы мүмкін). Су құбырларынан су алғанда сиымдылығы 500 мл стерильді флакон қолданады, мақталы-дәкелі қақпағы бар және қағаз қалпақпен жабылған.

Кранды алдын ала спиртке малынған тампонмен күйдіреміз, 10-15 минут суды ағызып қоямыз, содан кейін барып флаконға құямыз. Флакон толғаннан кейін стерильді пробкамен жабамыз.

Ескертпе. 333 мл суды зерттейміз (табл. 54).

Суды тарату орнында судан сынама алу тарту көзіне, тұрғындардың санына, қызмет көрсету зонасына байланысты. Орталықтан су құбырларын зерттеу стандартының әдістері (МЕСТ 18963—73)

Микроорганизмдердің жалпы санын анықтау (I мл суда 100 аспау керек).

Коли-индекс және коли-титрді анықтау (коли-индекс 3, коли-титр 333 және одан жоғары).

Эпидемиологиялық көрсеткіштері бойынша патогенді микрофлораны зерттеу (патогенді микроорганизмдер байқалмау керек).

Бактерияның жалпы санын анықтау

МЕСТ 18963—73 бойынша бактерияның жалпы саны — бұл микроорганизмдердің саны, 1 мл суда кездесетін, 370С температурада бір тәулікте колония түзе алады, ешқандай құралсыз көрінеді (немесе лупамен үлкейту арқылы).

Зерттеудің бірінші күні

Зерттегенде су құбырының суын 2 шыныға егеміз. Біреуіндегі 1мл араласпаған, ал екіншісі 10 рет араласқан (бастапқысының 0,1 мл).

Зерттеу барысында өте ластанған су болса 1 мл егеміз, 100 рет араласқан. Бұл 0,01 және 1 мл суға сәйкес келеді, 1000 рет араласқандар (0,001 мл) және т.б. Бұндай көлемдегі ерітінділерді алу үшін ретімен он еселік ерітінді дайындайды, әр ерітіндіден әр шыныға 1 мл құямыз және оның бетіне жұқа қабықпен (12-15 мл) қайнатылып салқындатылған 450С қоректік агарды құямыз. Бұларды толық әрі біркелкі таралуы үшін шыныны шайқаймыз. Агар қатқаннан соң термостатқа қоямыз 370С 24 сағат.

Зерттеудің екінші күні

Шыныны термостаттан аламыз және өскен колонияларды санаймыз. Санау алдында қараймыз тек қана 30-300 арасындағы колониялары бар шыныны санаймыз. Егер колония көп емес болса, онда құралсыз көзбен немесе лупамен санаймыз.

Егер колония көп болса арнайы микроб колониясын санайтын прибор арқылы санаймыз. (сур. 54).

Саналған колонияларды ерітіндіге көбейтеміз және зерттеу суындағы 1 мл-дегі микробтар санын анықтаймыз.

ІТТБ (БГКП) анықтау

ІТТБ болуы фекальді ластанғанын интенсивті көрсеткіші болып табылады. Сур. 54. Микроорганизмдер колониясын санайтын прибор.

Коли-индекс— 1 л судағы ішек таяқшасының саны

Коли-титр — ең аз мөлшерде ішек таяқшасының анықталуы.

Судағы ІТТБ анықтау мақсатында екі әдіс қолданылады: титрациялық (бродильді) және мембранды фильтр әдісі.

Титрациялық әдіс

Суды зерттеу үшін жинақталу ортасы — глюкозопептонды (ГПС) Эйкман индика­тормен ортасы және бродильді трубка. Ортаны араластырып (10 рет) және қалыпты концентрациясында – 1мл суды егуге дайындаймыз.

Зерттеудің бірінші күні

Зерттейтін суды араласқан 100 мл 3 колбаға, 10 мл 3 колбаға және қалыпты концентрациядағы 1 мл ортаға егеміз – барлығы 333 мл. Еккен соң 37°С 24 сағат инкубация жасаймыз.

Коли-титр және коли-индекс — бұл бір көрсеткіштер, тек әртүрлі көрсетілген.

Зерттеудің екінші күні

Егілгендерді термостаттан аламыз және жақсылап қараймыз.

Егерде колба немесе пробиркада лайлану байқалса онда Петри шынысындағы Эндо ортасына бак. ілмек арқылы алып егеміз. Еккеннен кейін 370С термостатта инкубация жасаймыз.

Зерттеудің үшінші күні

Шыныны термостаттан аламыз. Күдікті колониялардан жұғын жасаймыз.

Егер де грам теріс бактериялар анықталса оларды оксидазалық активтілігіне сынама қоямыз. Оксидазаның оң сынамасы теріс жауап береді.

Оксидаза сынамасы. 1-әдіс: Эндо ортасынан 2-3 колонияны аламыз және оларды диметилпарафенилендиаминмен қаныққан сүзгі қағазының үстіне жағамыз. Реакцияның оң нәтижесі колониядан алып штрих жасаған сызықтың көгеруі.

діс: шектелген Эндо ортасындағы колонияның үстіне реактивті құямыз (қызыл колония— көгереді) (сур. 55).

Оксидазаның теріс сынамасы суда ІТТБ бар екендігін анықтайды. Бұл жағдайда стандартты (эмпириче­ских) МЕСТ 16963—73 кестесі бойынша коли-индекс және коли-титр саналады. (см. табл. 54).