Фотоэффект құбылысының пайда болу шарты

(8.2)

А – электрондардың шығу жұмысы.

немесе (8.3)

Жиілік немесе толқын ұзындығы - фотоэффекттің қызыл шекарасы.

Боте тәжірибесі. Фотондар туралы ұғым. Фотонның энергиясы және импульсы. Фотонның тыныштық күйдегі массасы.

КОМПТОН ЭФФЕКТІ

Комптон эффекті (1923 г.). А. Комптон рентген сәулелерінің әр түрлі заттардан шашырауын зерттеп, шашыраған сәулелердің ішінде бастапқы толқын ұзындығы сәулелерімен қатар толқын ұзындықтары үлкенірек сәулелер бар екенін анықтады:

(7.3)

бастапқы сәуле бағыты мен шашыраған сәулелердің бағыттарының арасындағы бұрыш. Сонымен -айырымы толқын ұзындығына және заттардың табиғатына байланысты болмай шыққан. 14.1-суретте тәжірибе схемасы көрсетілген. 14.2-суретте монохроматты (сыйпаттамалық) молибденнің сәулелерінің ( сызығы) графиттен шашыраған рентген сәулелерін зерттеу кезінде алған нәтижелер көрсетіл-ген. а қисығы бастапқы сәулені сыйпаттайды. Қалған қисық сызықтар әр түрлі шашырау бұрыштарына арналған, олардың мәндері суретте көрсетілген. Ордината өсі бойымен сәуле интенсивтілігі салынған, ал абсциссада -толқын ұзындығы.

Комптон эффектінің ерекшіліктерін шашырауды рентген фотондарының іс жүзінде еркін электрондармен серпімді қақтығысу процесі ретінде қарастырып түсіндіруге болады. Егер тыныштық күйдегі еркін электронға энергиясы және импульсы кфотон түссе(31 сур.), онда энергияның және импульстің сақталу заңдарын қолдана отырып, келесі өрнекті алуға болатынын көрсетуге болады:

(14.2)

мұндағы (14.3)

(14.3) комптонның толқын ұзындығы деп аталады. өрнегімен анықталған электоронның комптондық толқын ұзындығының мәні

.Егер мәнін (14.2) формулаға қойса, онда Комптонның өлшеуден алған нәтижелері және кейінгі өлшеулердің бәрі сол формуланың нәтижесіне әбден сәйкес келеді.

ПӘНДІ ОҚУҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Зертханалық сабақтар өткізуге арналған әдістемелік нұсқау

Шамның жарық күшін Луммер – Бродхун фотометрімен анықтау

Жұмыстың мақсаты:қыздыру шамының жарық күшінЛуммер- Бродхун фотометрі көмегімен анықтау. Жарық шамаларын өлшеу тәсілдерін меңгеру.

Зертханалық жұмыстың әдістемелік нұсқауына сәйкес өлшеулер жүргізіп,төмендегі сұрақтарға жауап беру:

· Луммер- Бродхун фотометрінің құрылысын,жұмыс принципін түсіндіріңіздір.

· Жарық шамаларын сипаттаңыздар.Олардың өлшеу бірліктерін атаңыздар

· Жарықталыну заңының өрнегін жазыңыздар

Френель бипризмасының көмегімен жарықтың толқын ұзындығын анықтау

Жұмыстың мақсаты: Бипризманың көмегімен жарықтың интерференция құбылысын бақылау және жарықтың толқын ұзындығын эксперимент жүзінде анықтау.

Зертханалық жұмыстың әдістемелік нұсқауына сәйкес өлшеулер жүргізіп,төмендегі сұрақтарға жауап беру

· Интерференциялық бейне алу үшін қажетті шарт қандай?

· Когерентті көздерді алудың қандай тәсілдерін білесіз?

· Интерференциялық көріністің берілген нүктесінде жарықтанудың максимумын және минумумын алудың шарты қандай?

· Жұмыста интерференциялық жолақ формасы неге түзу болады?

· Жалған жарық көздердің қашықтығы қалай анықталады?

· Неліктен бипризманың бұрышы 180⁰-қа жуық болуы керек?

· Френель бипризмасының көмегімен жарықтың толқын ұзындығы қалай анықталады?