Газета “Революционная ставка”

Кожны дзень салдацкае выданне на чатырох старонках выходзiла у горадзе, дзе знаходзiлася камандаванне рускай армii Заходняга фронту. Адсюль i яго спецыфiчнасць. «Революционная ставка» аб'явiла усiм ваеннаслужачым аб першых дэкрэтах савецкага урада, аб скасаваннi саслоуных чыноу i званняу, адмене палачнай дысцыпліны у армii, правіла растлумачальную работу сярод салдат аб неабходнасцi абароны рэвалюцыi i утварэннi Чырвонай Армii. Пачынаючы са студзеня 1918 г., газета выходзiла пад лозунгам «Усе у Чырвоную Армiю!” «Революционная ставка» пісала, што савецкая улада ёсць кроу ад крывi рабочых i сялян, яна сцвярджае права ycix грамадзян бу-даваць сацыялiстычную дзяржаву свабоднай працы без памешчыкау i капiталiстау. У той жа час газета тлумачыла, што буржуазiя i контррэвалюцыя, iмперыялiсты усяго свету не могуць змiрыцца з iснаваннем савецкай рэспублшi. Вось чаму яе трэба абараняць. Газета заклiкала салдат умацоуваць абарону рэспублiкi, а таксама савецкую уладу на месцах, каб захаваць моцны тыл. Салдаты, якия вярталiся дамоу, «Революционная ставка» наказвала аб'ядноуваць вакол сябе рабочых i сялян, абашрацца на беднату, утвараць i падтрымлiваць Саветы, бальшавiцкiя партыйныя ячэйкi.

Больш рашучасцi, менш уступак ворагам пралетарыяту i бязлитасная барацьба з iмi, i вера у творчы розум i сiлу працоуных мае - i перамога пралетарскай рэвалюцыi будзе забяспечана»!. Зразумела, што армейскiя газеты находзiлiся пад непасрэдным уплывам бальшавшоу, якiя умела выкарыстоувалi палiтыч-ныя абставшы для падпарадкавання армii сваiм мэтам развіцця рэвалюцыi, умацавання Саветау i барацьбы з iнтэрвенцыяй i контр-рэвалюцыяй. Бальшавiцкiя армейскiя газеты у час Грамадзянскай вайны атрымалi шырокае распаусюджанне. Яны выкрывалi культ самадзяржаунага афiцэрства, антынародны сэнс заклшу «За цара i айчыну», паказвалi, што пры савецкай уладзе штарэсы армii i наро-да супадаюць, што салдаты змагаюцца за сваю радзiму, з'яуля-юцца патрыётамi i абараняюць яе ад шшаземных захопшкау i ix саюзнікау - унутранай контррэвалюцыi.

М.Багдановіч – публіцыст.

Максім Багдановіч, нарадзіўся 9 снежня 1891 года ў Менску.

Матэрыялы газет «Наша Ніва», «Наша доля», з якімі ён знаёміцца падчас вучобы ў гімназіі, значна паўплывалі на фарміраванне яго светапогляду. Ён вывучае беларускую мову і літаратуру. Ідэя нацыянальнага адраджэння Бацькаўшчыны становіцца мэтай і сэнсам яго жыцця.

Творчая дзейнасць Максіма Багдановіча пачалася з публікацыі алегарычнага апавядання «Музыка» (Наша Ніва. 1907. № 24. 6 ліп.). У 1908 годзе былі напісаны і апублікаваны першыя вершы «Прыйдзе вясна», «Над магілай», у якіх аўтар пазначыў месца напісання: Ніжні Ноўгарад.

Газета «Наша Ніва» перыядычна друкуе вершы, у газеце «Голос» публікуюцца нататкі, рэцэнзіі, фельетоны, крытычныя артыкулы.

Паводле лістоў у газету «Наша Ніва» М.Багдановіч меў намер уключыць у зборнік раздзелы «Каханне і смерць» і «З чужой глебы» (пераклады). На жаль, гэтыя раздзелы не ўвайшлі ў «Вянок» і былі апублікаваны пасля смерці паэта.

М.Багдановіч здолеў падняць сапраўдныя «глыбы» ў даследаванні гісторыі беларускага пісьменства і закласці «трывалыя асновы нацыянальнага літаратуразнаўства і крытыкі» (М.Мушынскі). Першыя артыкулы «Глыбы і слаі» [1911], «За тры гады» [1913] даследчыкі лічаць пачаткам беларускай прафесійнай крытыкі.

М.Багдановіч стварае «навукова абгрунтаваную канцэпцыю развіцця беларускай літаратуры ад старажытнасці да пачатку ХХ ст.» («Кароткая гісторыя беларускай пісьменнасці да ХVІ сталецця» [1911], «За сто лет» [1911], «Новый период в истории белорусской литературы» [1912], «Белорусское возрождение» [1914]).

У беларускім і расейскім друку перыядычна з'яўляюцца публіцыстычныя артыкулы, уякіх разглядаюцца пытанні гісторыі літаратуры, нацыянальныя і грамадска-палітычныя праблемы («Новая интеллигенция» [1914], «О гуманизме и неосмотрительности» [1914], «Белорусы» [1915]).

У 1914 годзе М.Багдановіча прымаюць у правадзейныя члены «Всероссийского обіцества деятелей периодической печати и литературы».

У 1915 годзе М.Багдановіч зноў едзе на лячэнне ў Крым.

Цяжкая хвароба ўсё часцей прыпыняла творчую працу. Пераадольваючы яе жорсткія праявы, паэт піша паэму «Максім і Магдалена», цыкл «На ціхім Дунаі» (вершы беларускага складу) і іншыя творы.

Змог стаць побач з Янкам Купалам і Якубам Коласам першай зоркай на небасхіле нацыяналь-най паэзіі, аказацца ў цэнтры літаратурна-грамадскага руху Беларусі пачатку ХХ ст., быць лепшым крытыкам і гісторыкам роднай літаратуры, яе класікам, выдатным перакладчыкам і празаікам» (А.Лойка).