Главная Обратная связь Дисциплины:
Архитектура (936)
|
Празаікi: Васiль Вiтка, Рыгор Лынькоу, Хвядос Шынклер, Юрка Лявонны, Сяргей Грахоускi, Пімен Панчанка, Мiкола Лобан, Аляксей Зарыцкi, Алесь Жаурук, Платон Галавач
Працавау там i самы знакаміты рэдактар сярод кiраунiкоу газет савецкага часу Міхась Лынькоу. Сяргей Грахоускi напісау вершы, прысвечаныя сваей газеце i рэдактару. У 1924 г. газета «Коммунист» была рэарганізавана у акруго-вае сялянскае выданне i выходзiла тры разы на тыдзень тыражом 3,5 тыс. экземплярау. Без усялякага сумнення, «Коммунист» i увесь павятовы друк Беларусi у першыя Пасляваенныя гады былi цэнтрам палiтычнай арганiзацыi. Мясцовыя газеты пасля узбуйнення БССР у 1924 i 1926 гг. i стварэння акруг, а пасля - раёнау, у час усеагульнага пашырэння беларусізацыі выходзілi у асноуным на беларускай мове, сталi носьбітамi, формай захавання i развіцця нацыянальных традыцый i культуры. Прапаганда савецкага ладу жыцця i планау НЭПа разгарнулася яшчэ шырэй Пасля стварэння 30 снежня 1922 г. Саюза ССР. Сiстэма перыядычнага друку атрымала матэрыяльнае, тэхнiчнае i арганiзацыйнае забеспячэнне. ЦК ВКП(б) прыняу шэраг пастаноу аб умацаваннi партыйна-савецкага друку, у тым лiку i саюзных рэспублік. Пашырыуся уплыу саюзных га-зет на змест рэспублiканскiх перыядычных выданняу, якiя станавiлiся поунасцю падкантрольнымi саюзным iдэалагiчным структурам. У Беларусi уплыу перыядычнага друку на грамадска-палiтычную дзейнасць у рэспубліцы i свядомасць грамадзян павялiчвауся. На старонках газет штодзённа вёуся аналiз сацыялiстычнага будауніцтва i выпрацоувалася новая сiстэма грамадскiх каштоунасцей. Фактычна, ужо у гэты час адбылося поунае злiццё перыядычнага друку з дзейнасцю партыйных i савецкіх структур. Эканамiчнае i культурнае жыццё у рэспублiцы будавалася на партыйнай платформе, якую падтрымлiвау i развiвау перыядычны друк. Беларускія часопісы ў 20 – 30 гг. “Полымя”, “Маладняк” і інш. Развіццё перыядычнага друку ў Беларусі аказала значны ўплыў на станаўленне літаратуры і мастацтва. У газетах друкаваліся творы выдатных беларускіх пісьменнікаў. Некаторыя газеты выпусклі літаратурныя дадаткі. "Савецкая Беларусь" друкавала двухтыднёвы лттаратурна-мастацкі часопіс "Радавая рунь" (1924), "Беларуская вёска" – "Чырвоны сейбіт" (1926- 1928). Сярод супрацоўнікаў рэдкалегій было нямала паэтаў і празаікаў. Беларускую літаратуру "высокага мастацкага накірунку" прадстаўлялі Я. Купала, Я. Колас, Ц. Гартны. Таму выхад у снежні першага нумара "Полымя" – часопіса літаратуры, палітыкі, культуры, эканомікі і публіцыстыкі – стаў адметнай з'явай у культурным жыцці рэспублікі. Рэдакцыя вытрымлівала ў 20-я гады дэмакратычны стыль у сваёй дзейнасці і друкавала артыкулы з рознымі поглядамі на літаратурны працэс, што, зразумела, паспрыяла развіццю беларускай крытыкі. Выдаўцы "Полымя" аб'явілі чытачам, што нацыянальнае адраджэнне – гэта не лозунг і не самамэта, а лепшы спосаб далучыць працоўных рэспублікі да будаўніцтва сацыялістычнага ладу. Гэтай мэце, лічылі яны, павінна служыць беларуская літаратура і мастацтва. Шмат месца ў часопісе адводзілася публіцыстыцы. З. Жылуновіч, У. Ігнатоўскі, З. Бядуля. У 1923 выйшаў толькі адзін нумар часопіса, а ў 1924 – ужо восем. У ім змяшчаліся творы беларускіх пісьменнікаў. З 3 нумара за 1924 часопіс рэдагавалі З. Жылуновіч, У. Шыпіла, Л. Ліманоўскі. У літаратуру ішло новае пакаленне XX ст. Яно таксама жадала аб'яднання. І ў жніўні 1923 пачаў выдавацца часопіс "Маладняк". Часопіс стаў цэнтрам аднайменнага літаратурнага грамадскага аб'яднання, якое аформілася ў канцы 1923, як арганізацыя пралетарскіх пісьменнікаў. Пятрусь Броўка, Максім Лужанін, Кандрат Крапіва, Аркадзь Куляшоў і многія іншыя таленты прарасталі тут. Першы нумар "Маладняка" адкрываўся прывітальным словам А. Чарвякова. Часопіс выходзіў значным тыражом (2500 экземпляраў), вабіў прыгожым афармленнем. Планавалася выпускаць часопіс штомесячна. Але ў 1923 выйшаў толькі адзін нумар, у 1924 – чатыры і толькі ў 1928 – 12. Паэтызацыя новага жыцця, услаўленне чалавека стваральнай працы, героіка рэвалюцыі і Грамадзянскай вайны былі жыватворнай крыніцай для майстроў слова. Пытанні развіцця народнай адукацыі, навукі і культуры на старонках друку ў гады даваенных пяцігодак. Газеты палітаддзелаў МТС у гады калектывізацыі сельскай гаспадаркі. Друк палітаддзелаў МТС і саўгасаў адыргываў значную ролю ў арганізацыйна-гаспадарчым умацаванні калгасаоў, выхаванні калгаснікаў. Так, газета палітаддзела Рагачоўскай МТС “За бальшавіцкія калгасы” (рэдактар Вярхоўскі) была па-сапраўднаму калектыўным арганізатарам калгаснікаў. Газета з’яўлялася шжрокай трыбунай перадавога вопыту. Пачынаючы з першых нумароў, яна паказвала, як перадавыя калгасы арганізоўваюць паспяховае правядзенне сельскагаспадарчых работ. Такім ж былі газеты “Бальшавіцкі сцяг”, орган палтаддзела Слуцкай МТС “За тэмпы і якасціь і інш. Лютага 1928 г. ЦК КП(б) прыняў пастану “Аб пастаноўцы агітацыі і прапаганды, вусна і ў друку, у сувязі запастановай 15 з’езда ВКП (б) аб рабоце на весцы”. Пастанова з’явілася праграмай дзейнасці беларускага друку ў барацьбе за калгасны лад. ХІІ з’езд Кампартыі Беларусі адзначаў, што нізкі рост ураджайнасці і таварнасці сельскай гаспадаркі тлумачыцца распыленасцю сялянскіх гаспадарак. Калгасы ў гэты час складалі толькі адзін працэнт. А тэмпы росту прамысловасці БССР, якая базіравалася ў значнай ступені на сельскай гаспадарцы, патрабвалаі ўзмацненага ўздыму сельскай гаспадаркі. “У асноўным рашаючы крок, асабліва ва ўмовах Беларусі з дробнай карліквай сялянскай гаспадаркай, гэта шлях калектывізацыі, буйных калектываў”, - адзначалася ў справаздачным дакладзе ЦК КП (б) Б. З гэтага часу газета “Беларуская веска” пачынае не толькі пісаць пра калектывізацыю, але і весці барацьбу за яе.
|