Бастапқы түрлендіргіштердің конструктивтік шешімдер

Бастапқы түрлендіргіштің тербеліс жүйесі екі бір біріне қарсы конструктивтік шешім бойынша жасалынады:

1) ;

2)

- объект (конструкция) тербелістің айналма жиілігі;

- жүйенің меншікті жиілігі;

1)

Бұл жағдайда түрлендіргіш тербеліс жүйенің қозғалысы және объектінің орын ауыстыру тербелісі бір-біріне сәйкес бөледі. Түрлендіргіштің осындай жұмыс жағдайын, виброметр тәртібі деп атайды.

Мұндағы: салыстырмалы жилік; салыстырмалы басылу коэффициенті;

Виброметр тәртіппен жұмыс істейтін түрлендіргіштің амплитуда және жиілік сипаттамасы. – графигі бойынша көрсетіледі.

- объект тербелістің амплитудасы;

- инерциялық массасының орын-ауыстыру параметрлі (амплитудасы);

Осы графиктен келесі қорытынды жасауға болады:

және тең жағдайда горизонтальді участок пайда болады, барлық сызықтар осы учаскіде қосылады.

1) Егер , . Бұл кезде тербеліс жүйе жоғары жиілікте жұмыс істейді. Осы жұмыс жағдайды акселерометр тәртібі деп атайды.

(13), (15) формулаға өзгерістер енгізген кезде

Акселерометр тәртіппен жұмыс істейтін түрлендіргіштің амплитуда және жиілік сипаттамасы.

; ;

Осы график бойынша байланыс көрсетілген. (β) және (D) әр түрлі кезде акселерометрдің жұмысы қандай болатыны көрсетілген.

Акселерометр тәртіппен жұмыс істейтін түрлендіргіштің фаза және жиілік сипаттамасы.

Бастапқы түрлендіргіш ретінде еркіндігі бірінші дәрежеге тең тербелістік жүйесі қабылданады.

Пружинаның қатандығын (к) және (т) – массаның мөлшерін өзгертіп, тербеліс жүйенің меншікті жиілігің үлкен интервалда өзгертуге болады және түрлендіргіш элементтің жұмыс істеу тәртібің бақылауға болады.

Конструкциялардың тербеліс виброграммаларың жазу үшін қол виброграф және Гейгер аспаптары қолданамыз.

Қол вибрографтың жұмыс істеуі кинематикалық өлшеу приницпіне негізделген және осы вибрографты жылжымайтын негізге бекіту керек.

Гейгер аспаптары

1- шток

2- пружина

3- рычаг (қаламүш)

4- қағаз

5- шкала (уақыт бойынша)

Лекция №9

Тақырып: «Имараттардың жұмыс істеу шарттары. Ғимараттардың бұзылуын және шөгуін өлшеу».

Жоспары:

3) Жалпы мәліметтер;

4) Қиратпай сынау әдістердің классификациясы;

5) Механикалық қиратпай сынау әдісі;

6) Акустикалық қиратпай сынау әдісі;

7) Резонанстық қиратпай сынау әдісі;

8) Физикалық қиратпай сынау әдісі;

Жалпы мәліметтер

Қиратпай сынау әдісі арқылы құрылыс конструкциялардың материалдың жағдайы және оның қасиеттері анықталады. Материалдың жағдайын және қасиеттерін анықтау жұмыстың орындалу кездері:

1) конструкцияларды қарап тексерген кезде;

2) конструкцияларды нақты жағдайда сынаған кезде;

3) жаңа салынған объектің сапасын тексерген кезде;

Құрылыс материалдың жағдайын және қасиеттерін эксплуатация кезде екі әдіс бойынша анықтауға болады:

1) лабораториялық жағдайда конструкция материалдан жасаған үлгіні қирату әдіспен сынау;

2) құрылыс конструкция материалын қиратпай әдіспен сынау;

Қирату сынау әдісі көп уақыттан бері практикада қолданылады. Бірақ бұл әдістің бірнеше кемшілікті бар:

1) эксплуатация жағдайда құрылыс конструкциялардан үлгіні алу өте қиын және конструкциялардың одан кейін көтергіштік қабілеті төлендейді;

2) негізгі көтергіштік конструкциялардан үлгіні алуға мүмкіншілік жоқ.

3) конструкциядан көп болса 1-2 үлгіні алуға болады, сол себептен сынау нәтижесін статистикалық анализін жасауға мүмкіншілік жоқ.

Осы кемшіліктерді ескере отырып эксплуатацидағы конструкциялардың сынауы негізінде қиратпай әдіспен өткізіледі.