Резонанстық қиратпау сынау әдісі

Осы әдіс арқылы бетондық үлгілерді сынап, осы үлгілердегі тербелістің меншікті жиілігін анықтайды.

Резонанстық сынау әдіс пен анықталатын параметрлер:

- бетонның динамикалық серпімді модулі (Е_дин);

- бетноның динамикалық жылжу модулі (G);

- динамикалық Пуассон коэффициенті;

- тербелістің логарифм декременті

Резонанстық әдіспен призмалық немесе цилиндрлік түрлі үлгілері сынайды. Призмалық үлгінің өлшемдері – 7.07х7,07х28,3см; 10х10х40см, 15х15х60см, 20х20х80см. Цилиндрлік үлгінің өлшемдері – диаметрі – 7, 14, 15 см, биіктігі – 28, 56, 60 см тең болу керек.

Резонанстық аспаптың жүйесі.

1-дыбыстық жиіліктің генераторы;

2-механикалық тербелістің қоздырғышы;

3-механикалық тербелістің қабылдағышы;

4-күшейіткіш;

5-индикатор (осциллограф)

Аспап екі жүйеден жиналады: 1) қоздыру жүйесі (1,2)

2) қабылдау жүйесі (3,4,5)

Генератор қоздыратын дыбыстық жиіліктің диапазоны 50-20 000 Гц;

Механикалық тербелістің қоздырғышы және қабылдағышы электромагнитті немесе пьезоэлектрлік типті болуы мүмкін.

Ультродыбыстық және резонанстық қиратпай сынау әдістердің арасында айырмашылығы бар: ультродыбыстық сынау әдіспен нақты жағдайдағы конструкцияларды сынайды, ал резонанстық әдіспен лабораториялық жағдайда салмағы үлкен емес үлгілерді сынайды. Үлгінің салмағы 100 кг-нан аспау керек.

Үлгілерді сынау схемасы.

а) ұзына бойлық тербелістің меншікті жиілігін анықтаған жағдайда (а), сыналған үлгі ұзындығы бойынша созылады немесе сығылады.

Мұнда: 1 - таратушы;

2 - қабылдаушы;

3 - тірек;

тіреу – пластинадан жасалынған (серпімді материал)

б) Иілістік тербелістің меншікті жиілігің анықтаған жағдайда сыналған үлгі жоғары немесе төменгі жақа иіледі.

в) Бұрылған тербелістің меншікті жиілігің анықтаған жағдайда сыналған үлгі бойлық осі бойынша салыстырмалы бұрылады

(2) генератормен қоздырылған дыбыстық тербелістің жиілігін өзгертіп тұрып осциллографтың көрсеткіштерін бақылауға болады. Егер генератормен қоздырып тұрған тербелістің жиілігі, үлгінің меншікті тербелістің жиілігіне сәйкес болған кезде осциллограф белгілі сигнал көрсетеді. Осы сигнал резонансқа сәйкес үлгінің меншікті тербелістің жиілігін анықтауға мүмкіншілік береді (f_n).

Тербелістің меншікті (резонанстық) жиілігін (f_n) анықталғаннан кейін басқада параметрлерді анықтауға болады:

1) (ұзына – бойлық тербелістің меншікті жиілігін анықтаған кезде)

Е_дин – материалдың динамикалық серпімді модулі

ρ - материалдың тығыздығы (кг/см3)

l - үлгінің ұзындығы (м)

Иілістік тербелістің меншікті жиілігін анықтаған кезде

с – h/в қатынасқа сәйкес болатын коэффициент;

2)

G - материалдық динамикалық жылжу модулі;

f_п -тербелістің резонанстық жиілігі;

k - үлгінің ( ) қатысына байланысты;

3) Динамикалық Пуассон коэффициенті (µ)

4) Тербелістің логарифм декременті (δ)

;
Лекция №10

Тақырып: «Құжаттармен танысу, ғимарат өлшемдері мен қималарын тексеру. Құрылыс конструкцияларының жұмысын модельдеу әдістері»

Жоспар:

1. Үйлер мен ғимараттардың техникалық жағдайын бақылау.

2. Жөндеуді және реконструкцияларды жобалау үшін ғимараттарды техникалық тексеруден өткізу.

3. Ғимараттарды эксперттік тексеруден өткізу.

4. Құрылыс конструкцияларының техникалық жағдайын бағалау категориялары мен критерийлері.