Эшби заң) әр түрлiлiктiң қажеттiлiгiнiң заңы

Жүйенiң проблеморазрешающейi жасауда бұл жүйе болатын мұндай әр түрлiлiктi жасалуға қабiлеттi мәселенiң әр түрлiлiгi ретiнде әр түрлiлiктi көбiрек алу, немесе болу үшiн керек. Басқаша айтқанда, жүйе болуы мүмкiн ашуға өз күйi өзгерту мүмкiндiгiмен жауапқа ие болуы керек; ашуларды әр түрлiлiк болуы мүмкiн күйлердi оған сәйкес әр түрлiлiгi талап етедi. Мұндай жүйеге басқарудың сыртқы орта ұсынылатын есептерiне жауап бере алмайды, және тиiмсiздеу болады. Әр түрлiлiк жоқтық немесе жеткiлiксiздiк осы жүйе құрайтын iшкi жүйелердiң бүтiндiгiнiң бұзушылығы туралы куәландыра алады.

Жүйелердiң құрылымдық орнықтылығы. Құрылымдық орнықтылықтың ұғымы жүйенiң морфологиясымен байланған. Sтың жүйесi мейлi әрбiр бiз систтың кейбiр жұмыс тәртiбiне сәйкес келетiн сол мағынадада Dтың кейбiр жиынымен параметрлеген. Керiсiнше, жүйесiнiң е әр түрлi оның түрлерi, өйткенi бойынша классификациялалатын мiнез-құлығы есептейдi. ? е Ния поведесi тән түр үшiн не болғанын, қайда болғанын (S ) e=P және де кейбiр функция бiлдiредi. Мейлi, бұдан басқа, функциясы және Р, өйткенiге композициялықпен тебiседi. мiнез-құлықтың түрi құрылым орнықты не мұндай әрбiр үшiн не жағдай тек қана солда деп аталған функция осындай

Жүйенiң құрылымдары мiнездемелермен қабылдайды:

Құрылымның орамдылығы -, С немесе орамдылықтың матрицасы.

Құрылымның бiр қалыптылығы R-шы құрылымдық артықшылық - ма?,

Құрылымдық тығыздық - құрылымның орталықтануын Q, дәреже - ме?, Құрылым - rдың элементiнiң маңыздылығының лауазымы.

Жүйесiнiң құрылымдары децентрализациялаңған, орталықтандырылған, орталықтандырылған - бытыраңқы, иерархиялық сияқты классификациялайды. Өте типтi элементтердiң өзара сiреспелiк иiлмеушiлiнiң биiк деңгейi бар екi деңгейлi иерархиялық жүйелерi санауға қабылдаған. Табиғи екi сұрақтағы жүйелердiң зерттеуiнiң процессiнде жауап беру: Жүйесi табандатқан құрайды ма? Бүтiндiктiң мiнездемесi қандай? Мұндай зерттеудiң негiзiн жүйе әдетте ақпараттық графы бар құрайды жүйенiң құрылымының сипаттамасының графасының шектестiгi матрица негiзiнде ендiрiлетiн. Декомпозицияның есебi қисынды iшкi жүйелер ерекшелеуге арқаланады. Орамдылық өткелдердiң бекiтiлген санға басқа бөлiктiң жүйесiнiң әрбiр позициясынан қол жетерлiгi тiкелей ұғымға арқаланады. Және толық құрылым байланыспаған бiртiндеп, сақиналық, радиал, ағашқа ұқсас танып бiледi.

Формализацияның мәселесi - агрегаттау. Өлшемнiң қарғысы қалай бастапқы: үлгi жасалатын элементтер және байланыстардың саны ЭЕМнiң қуатын айтарлықтай асты. Элементтердiң агрегациясына табиғи талпынысы маңызды бiртектiлiктi айқындалу үшiн олардың сапалық сипаттамасы үйренуге түрткi болды бұл сыныптарда элементтердiң бiрiктiруiн негiздi. Өндiрiстiк пiшiндеп жатқанда - экономиканың технологиялық құрылым, сондықтан болғанша, қиындықтарына көрiндi және маңызды сипаттарды тасыспауға әбден жеңуге болатын. Екiбастан, нақты құрылым агрегаттауда дөрекiлендi, үлгi дәлдiкте жоғалтты, бiрақ шындық бұрмаламады. Корндағы жағдай күрделi әлеуметтiк-экономикалық процесстердiң пiшiндеуiнде өзгердi. Агрегатталатын элементтердiң маңызды бiртектiлiгiнiң анықтауы және агрегацияның бiртұтас белгiсiнiң ерекшелеуi бiр мәндi еместiк.

Агрегат кездесойық үрдіс ретінде.Кездесойық факторлардың әсерімен қызмет ететін жүйелер стохастикалық деп аталады. Оларды сипаттау үшін кездесойық оператор енгізіледі: w Î W - P(A) ықтималдық өлшемі бар элементарлы жағдайлар кеңістігі.

Z жиынынан X жиынына ауыстыратын H1 кездесойық операторы: W жиынының бейнесін {X®Z } жиынынажүзеге асыратын z = H1(x, w),

Ауысу операторы келесі түрде ұсыныладжы:

z(t)= H1{t,t0,z(t0, w0), (t, xL]t0t, w`},

y(t) = G1(t, z(t), w`` ).

Мұнда w0, w’, w’’ - P0(A), Px(A), Py(A) сәйкес W таңдап алынады. Бекітілген w’, w’’ кезінде – бастапқы кездесойқ жағдайымен жүйе. Бекітілген w0, w’’ кезінде - бастапқы кездесойқ ауысуларымен жүйе. Бекітілген w0, w’’ кезінде - бастапқы кездесойқ шығулармен жүйе.

Бақылау сұрақтары:

1. АЖ-нің каноникалық ұсынылуы қандай?

2. Агрегат дегеніміз не?

3. Кіру, шығу, жағдай операторлары деген не?

4. Ақпараттық байланыстылықтың минималдығы дегеніміз не?

5. Жүйедегі регулярды емес жағдайлар қалай ұсынылады?

Дәріс 4. Тақырыбы:Ақпараттық жүйелердің анализі мен синтезі.

Дәріс жоспары: Жүйелерді зерттеу нәтижелерін нысандандыру. Жүйелердің функцияларын ерекшелеу. Есептерді макро және микро- деңгейлерде қою және алгоритмдеу методологиясы. Ақпараттық жүйелер құрылымын синтездеу әдістері. Ақпараттық жүйелерді интеллектуалдау.

Жүйенiң сипаттамасының формализациясы.Олар анық түсiнiктеме беру керек түзу мәселенi талқылауға үшiн керек. Жүйелердiң негiздi ұғымдардан теорияға бiрi - (керемет үлкен үлкен өте күрделi керемет үлкен) күрделi жүйенiң ұғымы.

Талпыныс жүйелердiң алгоритмдарды теория, автоматтардың теориясының базасы, сандық талдауындағы күрделiлiктердi анықтауға бар болды. Бiрақ, мұндай талпыныстар жеткiлiктi анықтау, есептiң (Формалданғандық ) жеткiлiксiз сипаттағандығын ахуалдарда оның қолдануының қиындығы құра бермейдi. Дұрысын айтсақ, дәл осылай күрделi жүйе анықталмайтын ұғымдар, сонымен қатар жиын, және жүйе жатады.

Бiз жүйе "үлкен" (күрделi ) қасиет бейнелей аламыз бiзi ұғым қалай "жүйе" мағынасын түсiнетiнiмiздi санай алайда,. Әдеттегiдей, жүйенiң зерттеуiн мақсат, немесе жүйенi басқаруды мақсат белгiлi. Осы жағдайда бiз позициядан зерттеу немесе басқарудың құралдарының үстiнде және (орындаушы ) бақылаушының мүмкiндiктерiмен жүйенiң артықшылығы осы тұрғыда тұрғы жүйенiң күрделiлiгi қандай болмасын анықтай аламыз. Сонымен бiрге, мақсаттарға байланысты, жүйенiң күрделiлiгiнiң бағасы да өзгере алады.

Демек, әдетте, үлкен жүйе Эмерджентности немесе iшкi жүйелер және жүйенiң байланыстарының бақылалатын қасиет шығарылмайтын қасиеттердiң бүтiндiктiң қасиеттерi бар болумен бейнеленедi. (есiмiзге түсiремiз, құралдар және қорлар "Пи" көбейтудi ереже туралы ең болмаса, жаттығу есебiнiң шешiмi үшiн керектiк). Егер жүйе "Күрделi" мiнездемеге талаптанса сонымен бiрге кәдiмгi әр түрлiлiк белгi бойынша жүйенiң биiк бағасы болып табылады.

Бестiктi сияқты бүтiндiк Sтың жүйесiн көздiң нүктесiмен анықтаймыз:

A - элементтердiң бос емес жиыны,

P - (баламалықтың қатынастары) қатынастардың жиыны, "Қасиет"

R - реттiң жаңа қасиет тудыратын қатынасы; "Ережелер"

Q - предикаттар, қасиеттердiң сыныбы, қатынастардың жиынының элементтерi;

C - (j ) Bның баламалығының класстарынан өкiлдерiнiң жиыны,

Егер оған функционалдық толықтықпен ие болсақ жүйенi күрделi деп атаймыз. Бүтiндiк жүйе құрылымдық, және функционалдық дифференциацияны да ойлайды; P қатынастар негiзiнде (j ) Bның функционалдық iшкi жүйелерi қалыптасады - (организмдар ) қағылез жүйелердiң толық құрылым-функционалдық құрастыруы және олардың функционалдығын саналып толық санауға қабылдаған: бес негiзгi функциялар адыраяды: шешушi, гомеостаз, адапттивтi бағдарлаушы ақпараттық.

Жүйелердiң функцияларының ерекшелеуi.Функциялардың зерттеуi және жүйелердiң әсер етуiн әдiс. Әдеттегiдей, сайып келгенде, нысананы көздейтiн жүйелердi зерттеледi.

Функционалдық талдауды негiз функциялардың кешен мiнезделетiн формаға талданатын жүйенiң өзгеруiн процесс болып табылады. Процессiнде және нысананы көздейтiн жүйенiң функцияларын бiлiнетiн абстрактциялауды процесстегi бұл талдауды мән.

Мұндай нысананы көздейтiн жүйенiң құрылымдық ресiмдеуiн баға болып табылған зерттеудiң нәтижесiмен.