Функциялардың анықтауының қағидалары: қысқалық, жалпыланғандық, толықтық

Қысқалықтың қағидасы бойынша ұсыныстар:

тезаурустың негiзi, объект тiркестiң түрiндегi анықтауды салсын - етiстiк - зат есiм,

егер бұл объекттiң кәсiби анықтауын дәлдiк талап етпесе етiстiк осы шақтың 3 тұлғасында жаратсын, қосымша түзетулер амалдарынша бой жасыру.

Мысалы:

Iс жүргiзу есепке алуды жүзеге асырады

Куәлiк қағаз қорларды есепке алады

Сыйлық беру әрекеттi жағдай жасайды

Жалпыланғандықты қағида бойынша ұсыныстар:

функцияның жұртқа белгiлi анықтауы, ортақтықтың дәрежесiн қолданылсын зерттеудiң есебiмен анықталады, және бола алмайды

Анықтауды толықтықтың қағидасы бойынша ұсыныстар:

анықтауларды анықталу үшiн анықтауларды қайтадан қайта қарау, немесе жүйенiң функцияларының жеткiлiксiз бейнелелген облыстың оқшау бөлiгi. Есеп ыңғайлы - функциялардың талдамалы есебi - функциядағы шығындары бойынша, сайып келгенде, қате қосылған функциялары анықтала алады.

Функциялардың анықтауы өзi үш өзi таралған әдiстермен болуы мүмкiн:

(сарапшылық баға ) кәсiби талдауды әдiс

"Қара жәшiк" әдiс

"Логикалық тiркес" әдiс,

мысалы, 1шаг - "Қара жәшiк" әдiспен анық функцияға ерекшелеймiз

2шаг - "Нелiктен" жауаппен жоғарғы функцияға ерекшелеймiз, "Қалай" сұраққа жауаппен төменде тұрған функцияға ерекшелеймiз

3шаг - процесс немесе конструкция жүйеге объект бiрiктiретiн себептi-тергеулi байланыс шағылатын логикалық тiркестi тұрғызамыз.

Функциялардың түрлерi.Алғашқы және екiншi функциялар.

Мысалы, алғашқы функцияның тауары үшiн тұтынушы күтiлетiн, бiрақ оның өндiрiс ерекшелiктерге қатысты екiншi функцияларда болады.

Бас, негiзгi және қосалқы функциялар.

Бас функция жүйенiң болуын мағынаны қамтып көрсетедi. Негiзгiсi - қандай болса да сыртқы жүйесi бар байланыс, қатарынданы қамтып көрсетедi байланыстардың санынан тәуелдi болады,

Қосалқысы - байланыс жүйенiң iшi қамтып көрсетедi, олар негiзгi функцияларды толықтырады және жүйенiң бас функциясын сонымен бiрге.

Жұмыс iстейтiн, тиiстi, болмаған, керексiз функциялар - функциялардың әдiстемелiк бағасының әдiсi.

Функциялардың бағасына жолдар үш көрсеткiштердiң есептеуiнде тұрады:

статистикалық жолдар функция - (i ) vдiң мәнi

факторлық талдауды функция - (i, j) F0нiң орындауын дәреже

функцияға шығын шама - (i, j) N сарапшылық баға

Мысалы, глобалдi баға үшiн негiз - жүйенiң тиiмдiлiгi, сонымен бiрге бар болуды кризистiк функциялардың профильсiнiң бағасы функция болмаған керексiз немесе, керiсiнше.

Есептiң қойылуы микро - деңгей.(iшкi жобалау) микро жобалау, жүйенiң өңдеуге қатысты элементтерi бұл (эксплу атации олардың конструкциясы және параметрлер, тәртiптер) элементтерге нымның негiздерi бойынша жабдықтың ницының физикалық едилерi және техникалық шешiмдердiң алуымен.

Есептiң қойылуы макро - деңгей.(сыртқы жобалау) макро жобалау, торийға процессте жүйенiң функционалдi - құрылымдық сұрақтары негiзiнен ұйғарылады. Макро жобалау үш негiзгi бөлiмдер тұрды:

1) ол болатын есептердiң шеңберiнiң жүйесiнiң мақсаттарының анықтауы;

2) жұмыс iстейтiн факторлардың жүйелерiне сипаттамасы, жататын жүйенiң өңдеуiнiң жанында есепке алуға сөзсiз;

3) жүйенiң тиiмдiлiк көрсеткiштерiнiң көрсеткiш, тобының таңдауы.

АЖдың құрылымдардың синтезiнiң әдiстерi. Әдеттегiдей, жүйелердiң зерттеуi мақсаттар бар болу ойлайды. Немесе жүйенiң мақсаттары, немесе зерттеудiң мақсаттары. Сайып келгенде, жүйенiң пiшiндеу салынған жүйелiк талдауда алғашқыдағы мақсаттары бар болу.

"табиғимен" бастапқы жүйе санаймыз немесе табиғи объектпен.

Мұндай табиғи үшiн үлгi шындығында үш топтарда түйiстiруге боладуға анықтаған белгiлер:

1 ) (табиғи ) объекттiң ерекшелiгi

2 ) (зерттеу немесе қолдану) есептiң ерекшелiгi қандай

3 ) математикалық аппараттың ерекшелiгi

Зерттеуiн нәтижесi табиғи объектке көшiруге болған аналог алмастырудағы пiшiндеудi мағына.

Алмастыруды схема келесi:

объект - формализация - пiшiндеу (машина ) - нәтиженiң интерпретациясы, немесе

объект - формализация - жобалау (машина ) - нәтиженiң пайдалануы.

Формализация iшкi жүйедегi декомпозицияның үлгiсiнiң құрастыруын процессiнде душар болатын жүйемен "күрделi" зерттеудi объекттiң жорамалында болады. Өздiң декомпозициясы н өйткенi айтарлықтай тәуелдi болады. жүйелер сынып:

Объект - техникалық жүйе, декомпозицияның мақсаты {физика, химияның сипаттама үшiн қолданылатын аппаратының негiзiнде тағы сол сияқтылар} автоматты процедуралар көмегiмен жұмыс жасауды қолайлы жағдай және олардың сүйемелдеуiн анықтау.

Объект - ұйымдастыру жүйесi, {адамдар +ның станоктерi} адам-машина жүйе,

декомпозицияның мақсаты - процесстер және жүйенiң жұмыс жасауының алгоритмдарын өндiрiстiң жоспарлауы, жобалау. Ерекшелiк:

1 ) {"Жанды еңбек" ықшамдау} мақсаттылық

2 ) {бiлiктiлiк, пән тағы сол сияқтылар} екiұштылық

3 ) {адам тапқырлық және ерiк бостандығы} белсендiлiк

Объект - {адамдардың қызмет "дербес" қарама-қайшы қызмет орындайтын ұжымы} әлеуметтiк жүйе. Мысал: үйренудi процесс.

Декомпозицияның жанында шығады тәптiштеуiнiң аралығында балансын объекттiң үлгiсiнде және алынатын есептердiң шешiлiмдiк қолданылатын декомпозициясына маңызды тұрғысымен қолданылатын мәлiметтiң көлемi, оның әр түрлiлiгi есепке алған екен.

Ұқсас объекттерге белгiлi жолдары бар ұқсастық бойынша әдеттегiдей анықталатын тәптiштеу дәрежесi "ақылды" бар болады. Сонымен бiрге типтi өлшегiшпен экономикалық нәтижелiлiгуге сөз сөйлейдi.

Декомпозициясының дәйектi түрде өткiзiлетiн процессi объект қандайға әсер ету дәрежесiнiң (жүйенiң iшкi параметрлерi) параметрлерiнiң пайда болуына алып келедi құлайды және декомпозиция iшкi жүйесi "маңыздылық" төмендейдi. Егер iшкi жүйесiнде болмалатын анықталатын барлық параметр болса, онда (мағнасыз ) излишня тәптiштеу.

Декомпозицияның төменгi қыры мәлiметтiң кемшiлiгiнде - "Қара жәшiк" декомпозиция параметрлер, заңдылықтар, байланыстардың данқтылығы сылтаумен iшкi жүйенiң iшi мүмкiн емес деңгей.

Объекттiң мiнездемесi бойынша декомпозицияның мысалы.

Объекттiң мiнездемесi декомпозицияның параметрiн сияқты сөз сөйлейдi:

Әдеттегiдей құбылыс - деңгей - (үлгiдегi теңдеуi) техникалық жүйе

Процесс әдеттегiдей технологиялық - деңгей - (құбылыстардың жиыны) техникалық жүйе

Әдеттегiдей өндiрiстiң өндiрiс, бөлiмшесi - деңгей - техникалық процесстер және жеке құбылыс ыдырап жатқан ұйымдастыру жүйесi.

Кәсiпорын - бөлiк ұйымдастыру жүйесi өндiрiстiң бөлiмшелерi.

Сала - кәсiпорындардың жиынтығы.

Математикалық аппарат бойынша декомпозиция:

Объекттiң күй суреттейтiн параметрлер

{X,Y}- процесстiң дамытуында құбылмалысы,

{A } - үлгiлер қосымша айырмашылығы болатын тұрақты процесстiң дамытуларында, бiрақ. Y - шығатын параметр, A - iшкi параметрлер.

Y=f(X,A) - айнымалы, және шешiмнiң (дәлдiк ) тәптiштеу дәрежесi анықтауға, сонымен бiрге тiзiмдi жатады.

1 ) детерминделген үлгi

- бақылалатын шама

, (алгебралық, дифференциалды, интегро - дифференциалды) теңдеулердiң жүйесi

2 ) қысаң үлгi

3 ) агрегативтi үлгiсi - өзара байланыста, ұсыныстың әдiсi "қара жәшiктер" жиын - граф.

Алты кезеңдердiң математикалық үлгiнiң құрастырулары:

1 ) мақсаттық функцияның құрастыруы

2 ) ранг беру бойынша тiзiмнiң құрастыруы айнымалы

3 ) процесстердiң сипаттамасының құрастыруы

) статистикалық жолдар

болып табыл ) детерминантты жолдар

4 ) ЭЕМге iске асыру

5 ) нақтылықтың сәйкестiгiне тексеру

6 ) мат үлгiлер арқылы. объекттiң зерттеуi

ИЖдың құрылымды оңтайландыруының есептерi

Кез келген теорияның есебi екi жақты:

пәндiк облыстың үстiрт сипаттамасының аппараты беру;

пәндiк облыстағы бекiтулердi үстiрт генерация және олардың қайшылық еместiгiнiң үстiрт тексеруiн аппарат беру.

Кез келген үстiрт қорытынды (эксперименталдi ) жаттығу растауында қажетсiнетiнiн бұл жерде еске сақтау керек. үстiрт аппараттың бар болуы дегенмен теория жақсы тәжiрибеге қарауға сиректеу мүмкiндiк бередi және ол әсiресе кең адымдарды жасауға мүмкiндiк бередi.

Кез келген зерттеу мiнездеуге болады:

1.Зерттеулер немесе зерттеудiң облысының затымен.

2.Зерттеулер мақсатпен.

3.Зерттеулер әдiспен:

3.1.Сипаттамалар әдiспен.

3.2.Саралау әдiсiмен.

Жүйелердiң математикалық теориясының заты жүйелердегi өзара әрекеттесудiң ортақ заңдылықтары болып табылады. Басқа сөзбен айтқанда, жүйе бақылалатын қасиеттердiң арасындағы үстiрт, жұртқа белгiлi өзара байланыс.

Жүйелердiң математикалық теориясының мақсаты олардағы жүйенiң сипаттамасы және өзара әрекеттесудiң әдiстерiнiң өңдеуi, жүйелердiң тиiмдiлiктiң сандық бағасының әдiстерiнiң жүйенiң құрылымдық талдауы, жүйелердiң жұмыс жасауының жұртқа белгiлi заңдылықтарының анықталуы және өңдеуi болып табылады.

Жүйелердiң математикалық теорияның зерттеуiнiң негiзгi әдiстерi математиканың тараулардаларына негiзделедi

(жүйелердiң ортақ теориясы) топтардың жиындар теория және теориясы,

теория (жүйенiң құрылымы және өзара әрекеттесудi құрылымның сипаттамасы - байланыстардың жүйесiнде) граф,

(жүйенiң құрылымы және өзара әрекеттесудi құрылымның сипаттамасы), ықтималдықтар теориясы және (сигналдардың берiлуi) математикалық санақ.

АЖ интеллектуализация.Сервистер көздiң нүктесiмен де, көздiң нүктесiмен ортақ архитектура және алғашқы қорлардың ұйымы да ақпараттық жүйенiң көп қызметтiлiгiнiң қамтамасыз етуi интеллектуализациямен тығыз олардан байланған - адам парасаттың жолымен кезеңдi тасымалдауы - қолданушысы (Мас ) ортаға және ИЖдың зияткерлiк ұйымының многоагентной құрылған.

Интеллектуализацияның мәселесi үш тұрғыны алады: концептуалды, әдiстемелiк және технологиялығы.

Бұдан басқа, уәкiлдер, кiмдiкi функциялары iлiп алады және қолданушының ақылдылығы енжар ретiнде белсендi сияқты қарала аладуға ауыстырып жiбередi.

Қазiргi жүйелер және мұндай оларда орталықтандырылған басқару уақыт өте көп шешiмдердiң оларына орталық және қабылдануға оның берiлуiне босқа шығынданатында мәлiметтiң үлкен ағындарының бар болуы артынан өнiмсiзденетiн деңгей жететiн ұйымдардың күрделiлiгi.

Бақылау сұрақтары:

1. Неге АЖ дың сипаттамасының формализациясы тұрады

2. АЖ функциялардың ерекшелеуiнiң әдiстерiн схемалы ұсыныңыз

3. Есептiң мысалы микро келтiрiңiз - жүйенiң сипаттамасының деңгейi

4. Есептiң мысалы макро келтiрiңiз - жүйенiң сипаттамасының деңгейi

5. АЖдың құрылымдардың синтезiнiң әдiстерi қандай

6. Неге АЖ ықшамдау тұрады ма?

7. АЖ интеллектуализацияны қалай түсiнедi?

Дәріс 5. Тақырыбы:Ақпараттық үрдістің құрылымы.

Дәріс жоспары:Сигналдың математикалық моделі. Детерминделген сигналдардың жиілік түрінде берілуі. Дискреттеу тәсілдерді жіктеу. Уақыт бойынша дискреттеу. Котельниковтың теоремасы бойынша санау дәлділігін таңдау. Деңгейлік бойынша квантау.

Ақпарлық үдерiстердi ұғым және құрылым.Динамикалық процесспен немесе қозғалыспен, кейбiр физикалық құбылыс дамыту уақытында деп аталады. Екiбастан, процесстерге ақпарлық үдерiстер тетiктердiң қозғалысы, жылулық құбылыстар, экономикалық процесстер және тағы басқаларларды жатады алуда, берiлуге, сақтау және (зат немесе энергия негiзiнен) ақпарат өзгерулерi тұрады.

Процесстер ақпараттық ағындарды тудырады, яғни алғашқы динамикалық процесс туралы мәлiмет жүк көтергiш екiншi процесстер. (алғашқы процесс) құбылыстың дене-күш дамуы туралы мәлiметтi сигналмен деп аталуға болатын процесс.

Сигнал қарастыру кезiнде оның (алғашқы процесс туралы мәлiметтi) ақпараттық мазмұны және (сақтаушы ) тиiстi екiншi процесстiң физикалық табиғатын танып бiлiнуге қабылданған. Сақтаушының физикалық табиғатына байланысты акустикалық, оптикалық, электр және электромагниттi ескертпе дабылдар ерекшелеуге болады. Жағдайда, физикалық сақтаушының табиғаты алғашқы процесстiң табиғатымен дәл келмейдi.

Ескерту. Олардың процесстерi өлшеуiштер немесе бақылаушылар бар болуға тәуелсiз бар болуға тудыратын ескертпе дабылдар.

Ғылымдар және техниканың әр түрлi облыстарында сигналдардың зерттеуiне өз анықтаулары және жолдар қабылданған. сақтаушы да, алғашқы процесс те бұл ұғымның Rибернетическая түсiндiруi сигналдың физикалық ерекшелiктерiнiң зерттеуiн бас тартуды ескередi. Сигнал физикалық айнымалы оқылытын процесстердiң өзгерiсi туралы мәлiметпен бiрдейленедi. Сонымен бiрге құбылыстың дене-күш дамуы туралы барлық мәлiметте болмағанында емес, басқа жағынан, бөтен мәлiметтi бола алғанында нақты сигнал әр түрлi себептер бойынша есепке алынады. Ақпараттығына сигналдардың мазмұниды олардың кодтауының әдiстерi, шулар және квантталудың эффекттерi ықпалдарда болады.

Сигналдардың математикалық үлгiлерi.Әдiске байланысты кодтаулар аннотацияла және цифрларға ескертпе дабылдар танып бiледi. Мысалы, физикалық сақтаушының қарқынының аннотацияла сигналдары үшiн (ұқсас ) оқылытын физикалық айнымалы, осы уақытта мәлiметтiң цифрларға сигналдарында параллел және бiртiндеп екiлiк кодтардың формасында сандардың түрiнде елестеткен) пропорционал.

Өрнектеу, кодтау және мәлiметтiң берiлуiнiң әдiстерi мәлiметтiң қолданбалы теорияларында әдейi зерттеледi. Басқарудың теорияларында қаншалықты кодпен жазылған мәлiмет мүдденi ұсынады қаралатын физикалық айнымалы бiрдей. Бұл сұрақ тамаша және нақты сигналдың ұғымдарымен байланған.

Тождественнiң ақпараттық көзқарасынан тамаша сигнал кейбiр физикалық айнымалы, яғни байланыс каналы, сыртқы ортаға немесе өлшеуiш туралы бөтен мәлiмет, осы уақытта нақты сигнал қайда түрде өлшемнiң бөгетi немесе шу көрсетуге болады.

Нақты сигналдың ұғымымен ағымдағы өлшемдер бойынша динамикалық процесстердiң (бағалау ) теңестiруiнiң сұрақтары байланған және, жеке алғанда келесi есептер: (t ) xтың оқылытын процессiнiң бағасы бақылаулар, алу нақты уақытта; фильтрлеулер, қайда процесстiң апостериорлық бағасының алуы кешiгудi интервал; келешек мәндердiң болжау, болжаулары. Нақты өлшемдер бойынша процесстiң бағалауының есептерi теңестiрудi теорияларда қаралады

Сигналдарды ұсыну жиілігі.Сигнал функциясымен берілсін, онда (АЧХ) модулі бар -оның спектрі,.

Сигналдардың дискретизациясының әдiстерiнiң классификациясы.Ақпараттық сигналдың мазмұны квантталудың эффекттерiнен де тәуелдi болады. Процесстер және ескертпе дабыл уақытты өзгерудi сипат бойынша үздiксiз және дискреттiге бөлшектенедi. Соңында, әр уақытта квантталған процесстер деңгейі бойынша квантталған процесстерiнен жатады. Процесстiң үздiксiз некванттық процестердің дамуы x(t) айнымалысымен, ал X облысының кез келген мән және t > 0 кез келген уақытта бейнеленедi.

Үздiксiз процесстерге үздiксiз механикалық қозғалыс, электр және жылулық процесстердi жатады.

Дискреттi процесстiң дамуы (деңгей бойынша квантталған) x(t) айнымалымен бейнеленедi, xi , i=1,2... қатал бекiтiлген мән қабылдайтын және және t > 0 кез келген уақытта бейнеленедi.

Жаттығу жағдайларының көпшiлiгiнде мүмкiн күйлердi сан xi = i x , i= , x - дискреттiктiң өсiмше немесе деңгейi, n - мүмкiн күйлердi сан.

Деңгей бойынша процесстерiне квантталған жатқызуға болады: бинарлық процесстер (релелiк процесстер, екiлiк ескертпе дабылдар), n=2 дискреттi автоматты сызықтар;

бекiтiлген жағдайлардың кеңiстiгiндегi түпкi сан болатын пневматикалық робот-манипуляторлар;

k - 2k күй болатын дәрежелiк екiлiк регистрлер;

цифрлік құрылымдардағы барлық процесстерi және ЭЕМ.

Ескерту. n-ның санның күйі жеткiлiктi немесе x-тың дискреттiгiнiң интервалы деңгей бойынша аз, квантталумен жеткiлiктi менсiнбейтiнде жағдайлар туады.

Дискреттi процесстiң дамуы (квантталған әр уақытта), немесе дискреттi уақыттың процессi, кез келген қабылдаушы х кез келген мәндерi x(t) айнымалы времени ti ,i=0,1,2..... нақтылы уақытымен бейнеленедi.

Көп жағдайлар

t=i T, i 0,

мұндағы Т - (дискреттiк) квантталуды интервал. Мұндай процесстерге жатады:

мысалы, (күн Т=1 бағалы қағаздар курсiнiң динамика) күнтiзбеге қатысты экономикалық процесстердi;

цифрларға есептеуiш құрылымдардағы процесстерi, мұндағы T=1/f, f - процессордың такты жиiлiгi;

дискреттiкке ақпаратты өңдеуiнiң циклдiк сипатымен (демалыс регистрiндегi мәлiметтiң жаңартуын Т бұл жерде басқарушы ЭЕМ) нақты масштабта уақыт әр уақытта шартталған цифрларға басқару жүйелерiндегi процесстер.

Котельниково теоремасы.Қорытылған теорема: f (t) функциясы, F шектелген спектр, Dt=1/(F+F₁), F>F₁ адымы бар есептеу мәндерiмен нүктеде анықталған.

F₁ шектелген жиiлiгiнiң спектрiмен f₁(t) фукнциясын анықтайды. Ал мұндағы A(w)-f(t) функциясының спектрiн модулі. Бас салдар немесе Котельниково теоремасы: Егер функцияның спектрi F шектелсе, ол адымы бар уақыт мәндердiң тiзбегiмен кезде (2F ) 1/ толық анықтауға болады

Бақылау сұрақтары:

1. ИЖдың сипаттамадағы жүйе және процессiнiң айырмашылықтары ма?

2. ИЖға сигналдарының типтi үлгiлерi қандай?

3. Сигналдың ұсынысы қандай ИЖ динамикалық ұсыныста қолданылады?

4. ИЖға сигнал туралы дискреттi ұсынысқа қалай өтуге болады?

5. Котельниково теоремасы және оның шартын сипаттаңыз.

6. Квантталудың түрлерi қандай ИЖ сипаттамаларда танып бiледi?.

Дәріс 6. Тақырыбы:Тасымалдау үрдісінің моделі.

Дәріс жоспары: Ақпараттық өлшеу. Үзіліссіз және дискретті байланыс арналарының модельдері. Үзіліссіз және дискретті байланыс арналарының өту қабілеті. Ақпараттан айырылу бағасы. Ақпараттың артықтығы туралы түсінік.