ЛАБОРАТОРЛЫҚ ЖҰМЫСТАРДЫҢ ЖОСПАРЫ

1-ші сабақ. Тақырыбы «Ақпараттық жүйелерді сипаттаудың әдістері. Ақпараттық жүйелерді сипаттаудың әдістерімен танысу ».

Өткізу түрі және қолданылатын әдістер:Stratum 2000 ортасы.

Лабораториялық жұмысқа қосымша материал:Stratum ды іске қосыңыз, ол үшін "Пуск"-Программы- Stratum for Windows). Келесі терезе пайда болады:

Жобаны іске қосу үшін Файл – Открыть командасын пайдаланамыз. Саймандар тақтасынан “Быстрое создание нового проекта” командасын орындаймыз. Үстінде "Схема: ..." деп жазылған жұмыс өрісі пайда болады. Онда имидждер, суреттер және мәтінді орналастыруға болады..

Талқылауға берілетін сұрақтар:

1. Stratum 2000 ортасымен танысу. Жоба мысалдарын жүктеу

2. Stratum 2000 ортасында моделденетін графикамен танысу. Екіөлшемді графикамен жұмыс істеу тәслдерін қарастыру.

3. Бейнефильмдермен графикалармен жұмыс жасау.

4. Есептеулер жүргізу.

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

1. Ханенко В.Н. Информационные системы. – Л, 2001.

2. Острейковский В.А. Теория систем, М.1997

3. Шрейдер Ю.А., Шаров А.А. Системы и модели, М. 1982

2-ші сабақ. Тақырыбы «Ақпараттық жүйелердің анализі мен синтезі. Ақпараттық жүйелердің анализі мен синтезі әдістерімен танысу».

Өткізу түрі және қолданылатын әдістер: Stratum 2000 ортасы.

Лабораториялық жұмысқа қосымша материал: Бір пән саласынан есептеу моделін құрыңыз. Пән логикасына сәйкес оларды имидждере бөліңіз. Имидждер мен байланыстарды біріктіре отырып, 2-3 схеманы жинаңыз. Құрылған жоба келесі түрде болу керек.

Жаңа жоба құрыңыз. Онда төрт имидж құрыңыз. Әрбіреуін онда бар арифметикалық операция типімен атаңыз және әрбіреуі бір сәкес жолды қамтуы керек.

Формулаға мәліметтерді енгізу үшін NumberIn имиджін пайдалаңыз, ал арау үшін NumberView имиджін. LGSpace имиджін қоюға ұмытпаңыз. Алынған үлгі келесі түрде болу керек.

Талқылауға берілетін сұрақтар:

1. Есептеулерді ұйымдастыру әдістерімен танысу.

2. Есептеу ағашын құру

3. Объектілер және графикамен операциялар жасау. 2D-визуализациясы.

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

1. Мишенин А.И. Теория ЭИС. – М., 1999

2. Шилейко А.В. и др. Введение в информационную теорию систем. – М.: Радио и связь, 1985, 278 с.

3. Дмитриев В.И. Прикладная теория информации. – М.: Высшая школа, 1989.

3-ші сабақ. Тақырыбы «Ақпараттық үрдіс пен жүйелерді интеллектуалдау әдістері. Ақпараттық үрдіс пен жүйелерді интеллектуалдау әдістерімен танысу».

Өткізу түрі және қолданылатын әдістер: Stratum 2000 ортасы.

Лабораториялық жұмысқа қосымша материал: 4 сектордан тұратын екіөлшемді дөңгелек диаграмманы бйенелейтін схеманы құрыңыз. Басқаруштар арқылы диаграмманың жұмыс істейтіндігін тексеріңіз.

Жаңа жоба құрыңыз. Негізгі схемаға GraphicSpace имиджін орналастырыңыз. Келесі мәтіні бар имидж құрыңыз:

a := a1 + a2 + a3 + a4
x1 := (a1*2*PI) / ~a
x2 := (a2*2*PI) / ~a
x3 := (a3*2*PI) / ~a
x4 := (a4*2*PI) / ~a
b1 := x1
b2 := x1 + x2
b3 := x1 + x2 + x3
b4 := 2*pi //x1 + x2 + x3 + x4
c1 := "қызыл " + String(x1*100 / (x1 + x2 + x3 + x4)) + "%"
c2 := "көк " + String(x2*100 / (x1 + x2 + x3 + x4 )) + "%"
c3 := "жасы " + String(x3*100 / (x1 + x2 + x3 + x4 )) + "%"
c4 := "сары " + String(x4*100 / (x1 + x2 + x3 + x4 )) + "%"

Жиналған схеманың мысалы:

Жұмыстың нәтижесі:

Талқылауға берілетін сұрақтар:

1. Дөңгелек екіөлшемді диаграмманы құру жолы.

2. Үшөлшемді графика

3. Статистикалық процестерді моделдеу

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

1. Уемов А.И. Системный подход и общая теория систем. - М.: Мысль, 1978.

2. Урманцев Ю.A. Общая теория систем: состояние, приложения и перспективы развития// Система, симметрия, гармония, М.: Мысль, 1988. * Философский словарь. Под ред. Фролова И.Т., М.: Изд. полит. л-ры, 1991. С.142.

3. Шилейко А.В. и др. Введение в информационную теорию систем., М: Радио и связь, 1985 – 192 с.

4-ші сабақ. Тақырыбы «Ақпараттық жүйелерді сипаттаудың сапалық және сандық әдістері. Ақпараттық жүйелерді сипаттаудың сапалық және сандық әдістерімен танысу».

Өткізу түрі және қолданылатын әдістер: Stratum 2000 ортасы.

Лабораториялық жұмысқа қосымша материал:

Жаңа жоба құрыңыз. Жоғарыда көрсетілгендей жаңа кітапхананы қосыңыз.

Бірінші сызбаны жинаңыз.

Екінші сызбаны жинаңыз.

Графикалық объектінің бұрылу, оңға/солға және алға/артқа қозғалуын қолдана отырып, сызбаны құрыңыз. Сызбаның жұмыс істеу қабілетін тексеріңіз.

1. Жаңа жоба құрыңыз. UNIT.LIB. жүйелік кітапхана ішінен LGSpace имиджін басты сызбаға орнатыңыз.

2. Қозғалыс объектісі (мысалыға, кішігірім тіктөртбұрыш) болып табылатын графикалық объектісін сызбаға құрыңыз.Объектінің жобаланып алынған ортасын ескере отырып, оның өлшемін қараңыз (объектіні тышқанның оң тетігін басып – Қасиетін - орналасуы).Объектіге атау қойыңыз.

1. Жазуы бар жаңы имидж құрыңыз (мысалы, Auto):

x := x + hx * f1 - hx * f2
y := y + hy * f1 - hy * f2
hy := v * sin(a)
hx := v * cos(a)
a := a + (f3 - f4) * av
x0 := x + hc
y0 := y + wc

,мұндағы x,y – объектінің ағымды координаттары,
f1,f2 – қозғалудың бағытталу флагі,
f3,f4 – бұрылу флагі,
hx,hy – X жәнеY бойынша жылдамдығы,
hc,wc – жоғарғы сол жақ графикалық объектінің орталық координаттары,
v – жылдамдық қозғалысы,
av – радиандағы бұрылу жылдамдығы,
a – радиандағы бұрылу бұрышы,
x0,y0 – бұрылу ортасының ағымды координаталары.

4. Объектінің қозғалу v жылдамдық қозғаысының айнымалысы (мысалы, 0,1), av жылдамдық бұрылу айнымаласы (мысалы, 0.001), hc және wc объектінің жобаланған ортасының координаттарының айнымалылары (мысалы, 5,10) жаыңыз.

5. СONTROLS.LIB жүйелік кітапханасынан екі BUTTON имиджін сызбаға орнатыңыз. Auto имиджіне байланыс жасаңыз. pressed айнымалысын f3, f4 айнымалыларына әрқайсысына сәйкесінше қосыңыз.

6. СONTROLS.LIB жүйелік кітапханасынан екі BUTTON имиджін сызбаға орнатыңыз. Auto имиджіне байланыс жасаңыз. pressed айнымалысын f1, f2 айнымалыларына әрқайсысына сәйкесінше қосыңыз. в 1-ге Type айнымалысын ауыстырып-қосқыш пернесі түріндегі жұмысын қоса орнатыңыз.

7. Graph2d.LIB жүйелік кітапханасына Object2d имиджін сызбаға орнатыңыз. Auto имиджіне байланыс жасаңыз. Соедините переменные angle айнымалысына сәйкесінше x, y, x0, y0 айнымалыларына қосыңыз.ObjectName графикалық объектіге басқаратындай атау қойңыз.

8. Пернелер қасына жазуды сәйкесінше жазып, басқаратын пульт құрыңыз.Жобаны іске қосыңыз.Оның жұмыс істеу қабілетін тексеріңіз.

Талқылауға берілетін сұрақтар:

1. Динамикалық процесстерді модельдеу. Сызбаларды құру. Мәліметтерді визуализациялау.

2. Қосымша кітапханамен жұмыс істеу. Дайын элементтерден жүйе құрастыру. Кітапхананы қосыңыз. Сызбаны құрулуы.

3. Объект үлгісін қозғалысқа келтіру пультін конструктырлау.Сызбаы құрыңыз. Үлгіні басқару.

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

1. Петров В.Н. Информационные системы. – Питер СПб, 2002. 688 с.

2. Мартин Дж. Вычислительные сети и распределенная обработка данных. Т.1, Т.2. – М.: Финансы и статистика, 1986.

3. Ханенко В.Н. Информационные системы. – Л, 2001.

5-ші сабақ. Тақырыбы «Физикалық денгейдегі ақпараттық үрдісті ұйымдастыру Физикалық денгейдегі ақпараттық үрдісті ұйымдастыру оқу».

Өткізу түрі және қолданылатын әдістер: Stratum 2000 ортасы.

Лабораториялық жұмысқа қосымша материал:

1. Алдынғы сабақта құрылған жобаны ашыңыз.

2. Дөңгелек жолдың макетін құрыңыз.

3. Жаңа имидж құрыңыз оның мәтіні келесі:

HANDLE HObject
if (~f1 || ~f2)
object := Float(HObject) // определяем номер объекта в текущих координатах
on := (HObject == #46) // устанавливаем флаг если объект над проезжей частью
s1 := s1 + not(~on) // подсчитываем сумму ошибок местоположения объекта
s2 := s2 + ~f1- ~f2 // подсчитываем сумму движений по повороту объекта
s3 := s3 + 1 // подсчитываем общее время
b := GetAngleByXY(~x - ~xc,~yc - ~y) // находим угол объекта относительно центра дороги
a := abs(~b - b) // определяем относительное изменение угла
if ((a > 0) && (a < 1)) // если приращение существует
angle := angle + a // вычисляем абсолютное приращение угла
endif
if (~angle > 2*PI) // если объект сделал круг
q1 := round(~s1/s3,2)*100 // находим показатель нарушений движения
q2 := round(~s2/s3,2)*100 // находим показатель планости движения
q3 := s3 // находим общее время
oc := 5 - trunc(0.03*~q1 + min(0.05*(100-~q2) + 0.01*~q3/100000,1)) // вычисляем суммарную оценку
str := "коэффициент нарушений : "+ String(~q1) +"%"+ chr(13) // строка для вывода
str :=~str + "коэффициент плавности : " + String(~q2) +"%"+ chr(13)
str :=~str + "время : " + String(~q3) + chr(13) + chr(13)
str :=~str + "оценка : " + String(~oc)
r := MessageBox(~str,"круг пройден",1) // выводим результаты

Stop(1) // останавливаем схему
endif
endif

4. Схемаға СONTROLS.LIB жүйелік кітапханасынан Lamp имиджін орнатыңыз. Айнымалылар түстерін орнатыңыз Color - зеленый, BgColor - красный. Имидж2 имиджіне байланыс ортатыңыз. Келесі айнымалыларды біріктіріңіз Light және on.

5. Схемаға GRAPH2D.LIB жүйелік кітапханасынан ScanObject имиджін орнатыңыз. Имидж2 имиджіне байланыс ортатыңыз. Келесі айнымалыларды біріктіріңіз Hobject, x, y.

6. Бұрышты көрсету үшін NumberView имиджін қосыңыз.

Талқылауға берілетін сұрақтар:

1. Оқыту әрекетіне баылау блогын конструкторлау.

2. Өрістерді есептеу әдістері. Хабарлама механизмі.

3. Моделдеу және формалда

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

1. Острейковский В.А. Теория систем, М.1997

2. Шрейдер Ю.А., Шаров А.А. Системы и модели, М. 1982

3. Кудрин Б.И. Введение в технетику. Томск: 1993

6-ші сабақ. Тақырыбы «Арналық денгейдегі ақпараттық үрдісті ұйымдастыру. Арналық денгейдегі ақпараттық үрдістің ұйымдастыруын оқу».

Өткізу түрі және қолданылатын әдістер: Stratum 2000 ортасы.

Лабораториялық жұмысқа қосымша материал: Жаңа жоба құрамыз. Жобада терезе, ал терезеде төртбұрыш (жүйелік имидждер арқылы) құрамыз. DragObjects имиджін қосымыз. Терезе ашыады екенін, және онда төртбұрыш пайда болатының тексереміз және оның орналасуын тышқан арқылы тексерміз.

Жаңа имидж құрамыз, онда батырмаға басқан кезінде төртбұрыштың координаттарын файлға енгіземіз.

Имидж мәтіні келесі түрде болады:

HANDLE Hstream // Дескриптор потока
if(code==83) // Нажата клавиша "S"
if(not(HStream)) // Если файл не открыт то создаем его
HStream:=CreateStream("FILE","data.txt","CREATE")
endif
// Записываем координаты в строковом виде
rez:=WriteLn(~HStream,string(~x)+","+string(~y))
code:=0 // Обнуляем код клавиши
endif

endif

Жобаны іске қосыңыз, төртбұрышты ауыстырыңыз. Төртбұрышты орнын жазу үшін "S" батырмасын басыңыз. Жобаны тоқтатыңыз және файл құрылғанын және графиктік объектілердің координаттары бар екенін тексеріңіз.

Талқылауға берілетін сұрақтар:

1. Моделдеу және формалдау. Схеманы өндеу және құру

2. Ағындармен жұмыс жасау. Файлдан мәліметтерді оқу.

3. Графикалық функциялармен жұмыс жасау. Имидждердің ішкі түрлерін өзгерту.

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

1. Гиг Дж. Ван. Прикладная общая теория систем: В 2 т. М., 1981.

2. Глушков В.М. Основы безбумажной информатики. М: «Наука», 1982 – 368 с.

3. Гуд Г.Х., Макол Р.Э. Системотехника. Введение в проектирование больших систем. - М.: Сов. радио, 1962.