Шариат бойынша мұсылмандардың садақа беру міндеті мен садақа берудің ережелерін анықтаңыз

. Хумс-арабша аударғанда бесінші бөлігі деген мағынаны білдіреді.Ол мұсылман шеииттердің міндетті салығы болып табылады.Ол жылдық табысының бестен бір бөлігін құрайды.Дүниелік ғибадаттардың екіншісіне зекет жатады. Зекеттің сөздіктегі мағынасы “арту, көбею, тазалау және берекет” дегенді білдіреді. “Шындықты айту, сөзінде тұру” мағынасына келетін сыдық түбірінен шыққан садақа сөзі де Құран мен сүннетте зекет мағынасында қолданылған. Алайда садақа сөзі кейінгі уақыттарда өз еркімен дүниелік өтеулер үшін қолданыла бастады. Ислам құқығында зекет “Белгілі орындарға жұмсалу үшін діни тұрғыдан бай деп саналатын кісілердің малдарының белгілі бір үлесін беруін” айтады. Зекет- мұсылмандықтың төртінші шарты, қоғамдағы кедейлерге берілетін міндеттісадақа. Шариғат бойынша, кәмелетке толған ауқатты мұсылмандар ғана жылына бір рет малының, дүние-мүлкінің, дәулетінің қырықтан бір бөлігін Зекет ретінде беруге міндетті.Күллі мадақ пен мақтауларға лайық әлемнің жаратушысы Алла Тағала мұсылмандарға адамзаттың ең таңдаулы құрмет пен тағзымға лайық тұлғасы, хазіреті Мұхаммед (с.ғ.с) арқылы парыздарын бекітті. Исламның осынау інжу-маржан асыл негіздерінің бірі – зекет. Асыл дініміз Исламда «Зекет» – көбею, өсу, берекет, тазару, ағыл-тегіл, ас та төк нығметтерге шүкіршілік айту секілді мағыналарды қамтиды.Ал зекеттің шариғаттағы мағынасы: қоғамдағы мұқтаж адамдарға қаржыны (мүлікті) риясыз көмек ретінде, нисабқа (белгілі мөлшерге) жететін байлыққа ие болған адам, байлығының белгілі бір бөлігін жылына бір рет Алла Тағаланың ризалығы үшін беруі. Зекет – тек материалдық көмек беру емес, ол ең әуелі мұсылманға жүктелген үлкен ғибадат. Мысалы, қой саны үшін белгіленген “нисап”: 40-тан 121-ге дейін 1 қой, 121-ден 399-ға дейін 2 қой, 400-ден бастап жүзден бірі Зекет түрінде садақаға берілуі керек. Сиырдың саны 30-ға жетсе, “нисапқа” толған болып, 30-дан 39-ға дейін 1 тайынша, 40-тан 59-ға дейін 1 құнан өгіз не құнажын сиыр, 60-тан 69-ға дейін 2 тайынша, 100-ден 202-ге дейін 4 тайынша, не 3 құнан өгіз, не 3 құнажын сиыр, бұдан жоғары сандарға жеткенде әр 30-дан бір тайынша, не әр 40-тан 1 құнан өгіз, не құнажын сиыр Зекетке беріледі. Түйенің саны 5-ке жетсе “нисапқа” толады. 5-тен 9-ға дейін 1 қой, 10-нан 14-ке дейін 2 қой, т.б. Зекет әль-Фитр-Зәкәт әл-фитр мүмкіншілігі бар әрбір мұсылманға міндетті болып табылады. Алайда ғалымдардың арасында мұсылман өзінің асырауындағы адамдар үшін де фитрды беруге міндетті ме, әлде әрқайсысы өзі үшін өзі беруі керек пе деген мәселеде келіспеушіліктер болған. Еш күдіксіз, зәкәт әл-фитр оразада жасалған қателерден тазартады, алайда күнәлардың бар болуы оны беруудің шарты болып табылмайды. Егер адам, Фитрды басқа біреудің атынан бергісі келсе, онда ол сол кісіге хабарлап қою керек, әрі бұны тек соның рұқсатымен істеу керек. Өйткені, зәкәт – бұл, ниеті болуды қажет ететін құлшылық болып табылады.Зекет әл фитрді тамақ ретінде берілуі тиіс. Ол мейізбен немесе құрмамен берілуі керек.Ибн `Умар айтқан: «Аллаһтың елшісі (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) зәкәт әл-фитрды бір са` тамақ ретінде таратуды бұйырды. Ол бұны мұсылмандардың, құлы мен бос адамына, еркегі мен әйеліне, кішісі мен қартына бұйырып, оны айт намазына шығарда беруді әмір етті».Ушр-бақша өнімдері мен егістік өнімдерімен берілетін садақа түрі болып табылады.Ол міндетті салық қатарына жатады. 15. Салық пен садақаның түрлері (хумс, зекет, зекет аль-фитр, ушр және т.б.).Хумс-арабша аударғанда бесінші бөлігі деген мағынаны білдіреді.Ол мұсылман шеииттердің міндетті салығы болып табылады.Ол жылдық табысының бестен бір бөлігін құрайды.Дүниелік ғибадаттардың екіншісіне зекет жатады. Зекеттің сөздіктегі мағынасы “арту, көбею, тазалау және берекет” дегенді білдіреді. “Шындықты айту, сөзінде тұру” мағынасына келетін сыдық түбірінен шыққан садақа сөзі де Құран мен сүннетте зекет мағынасында қолданылған. Алайда садақа сөзі кейінгі уақыттарда өз еркімен дүниелік өтеулер үшін қолданыла бастады. Ислам құқығында зекет “Белгілі орындарға жұмсалу үшін діни тұрғыдан бай деп саналатын кісілердің малдарының белгілі бір үлесін беруін” айтады. Зекет хижри екінші жылы Мәдинада парыз болған. Қатысты болған аяттар мыналар: “(Мұхаммед Ғ.С.) олардың малдарынан садақа ал да, ол арқылы оларды тазартып, берекелендіресің.Зекет- мұсылмандықтың төртінші шарты, қоғамдағы кедейлерге берілетін міндеттісадақа. Шариғат бойынша, кәмелетке толған ауқатты мұсылмандар ғана жылына бір рет малының, дүние-мүлкінің, дәулетінің қырықтан бір бөлігін Зекет ретінде беруге міндетті.Күллі мадақ пен мақтауларға лайық әлемнің жаратушысы Алла Тағала мұсылмандарға адамзаттың ең таңдаулы құрмет пен тағзымға лайық тұлғасы, хазіреті Мұхаммед (с.ғ.с) арқылы парыздарын бекітті. Исламның осынау інжу-маржан асыл негіздерінің бірі – зекет. Асыл дініміз Исламда «Зекет» – көбею, өсу, берекет, тазару, ағыл-тегіл, ас та төк нығметтерге шүкіршілік айту секілді мағыналарды қамтиды.Ал зекеттің шариғаттағы мағынасы: қоғамдағы мұқтаж адамдарға қаржыны (мүлікті) риясыз көмек ретінде, нисабқа (белгілі мөлшерге) жететін байлыққа ие болған адам, байлығының белгілі бір бөлігін жылына бір рет Алла Тағаланың ризалығы үшін беруі. Зекет – тек материалдық көмек беру емес, ол ең әуелі мұсылманға жүктелген үлкен ғибадат. Мысалы, қой саны үшін белгіленген “нисап”: 40-тан 121-ге дейін 1 қой, 121-ден 399-ға дейін 2 қой, 400-ден бастап жүзден бірі Зекет түрінде садақаға берілуі керек. Сиырдың саны 30-ға жетсе, “нисапқа” толған болып, 30-дан 39-ға дейін 1 тайынша, 40-тан 59-ға дейін 1 құнан өгіз не құнажын сиыр, 60-тан 69-ға дейін 2 тайынша, 100-ден 202-ге дейін 4 тайынша, не 3 құнан өгіз, не 3 құнажын сиыр, бұдан жоғары сандарға жеткенде әр 30-дан бір тайынша, не әр 40-тан 1 құнан өгіз, не құнажын сиыр Зекетке беріледі. Түйенің саны 5-ке жетсе “нисапқа” толады. 5-тен 9-ға дейін 1 қой, 10-нан 14-ке дейін 2 қой, т.б. Зекет әль-Фитр-Зәкәт әл-фитр мүмкіншілігі бар әрбір мұсылманға міндетті болып табылады. Алайда ғалымдардың арасында мұсылман өзінің асырауындағы адамдар үшін де фитрды беруге міндетті ме, әлде әрқайсысы өзі үшін өзі беруі керек пе деген мәселеде келіспеушіліктер болған. Еш күдіксіз, зәкәт әл-фитр оразада жасалған қателерден тазартады, алайда күнәлардың бар болуы оны беруудің шарты болып табылмайды. Егер адам, Фитрды басқа біреудің атынан бергісі келсе, онда ол сол кісіге хабарлап қою керек, әрі бұны тек соның рұқсатымен істеу керек. Өйткені, зәкәт – бұл, ниеті болуды қажет ететін құлшылық болып табылады.Зекет әл фитрді тамақ ретінде берілуі тиіс. Ол мейізбен немесе құрмамен берілуі керек.Ибн `Умар айтқан: «Аллаһтың елшісі (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) зәкәт әл-фитрды бір са` тамақ ретінде таратуды бұйырды. Ол бұны мұсылмандардың, құлы мен бос адамына, еркегі мен әйеліне, кішісі мен қартына бұйырып, оны айт намазына шығарда беруді әмір етті». Ушр-бақша өнімдері мен егістік өнімдерімен берілетін садақа түрі болып табылады.Ол міндетті салық қатарына жатады.