ТЕНГИЗШЕВРОЙЛ» ҒИМАРАТЫ

1979 жылы Қазақстанның Атырау облысында ашылған Тенгиз кен көзі әлемдегі ірі кеніштердің бірі және соңғы 30 жыл ішінде табылған ең үлкен кен көзі болып саналады. 1993 жылдың сәуір айында Тенгизшевройл бірлескен кәсіпорнын Қазақстан Үкіметі және «Шеврон Оверсиз» компаниясы арасында серіктестік ретінде құрылды. Қазір ТШО-ның серіктестері болып КазМұнайГаз, Шеврон Тексако, Эксон Мобил, ЛУКАРКО компаниялары саналады. Бүгін, біз, ТШО-ның еліміздегі ең ірі мұнай өндіруші екендігін анық айта аламыз. 2006 жылы 20 млн тонна мұнай өндіру жоспарланып отыр. Өндірісті кенейту және жаңа мұнай скважиналарын іске қосу туралы шешім қабылданды.

№16.3 ХАН-ОРДАЛЫ САРАЙШЫҚ

Сарайшық мұражай-қорығы 1999 жылы ашылды. Мұражай-қорығы ғимаратының авторы – И.Н.Тасмағанбетов, құрылысшысы – С.Назарбеков. Облыс орталығы Атырау қаласынан 50 шақырым жерде, Сарайшық ауылының жанынан тұрғызылған. Кешен құрамына: мешіт, хандар пантионы, мұражай ғимараты кіреді. Мұражай залында Сарайшық қаласынан табылған қазба олжалар үлгісі, халық қолөнері туындылары қойылған. XIII ғасырда Алтын Орданың астанасы болған Сарай қаласының орнына тұрғызылған.

№16.4 КӨПІР «ЕВРОПА-АЗИЯ»

Жайық өзені арқылы салынған автожол көпірі 1915 жылы пайдалануға берілген. Көпірдің ұзындығы – 260,4 метр, ені – 60 метр, биіктігі – 9,5 метр. 1999 жылы көпірге қайта жөндеу жүргізілді. Көпір екі құрлықты – Еуропа мен Азияны жалғайды.

РМАНҒАЗЫ КЕСЕНЕСІ

Ұлы күйші, домбырашы, композитор Құрманғазының кесенесі тұрғызылды. Кесененің авторы – Мақсат Нұрқабаев. 1997 жылы қайта өңдеуден өтті. 2005 жылы 14 қазанда Құрманғазы атындағы Халықаралық мәдени орталығының ашылуы болды. Ол Астрахань облысындағы Алтынжар ауылында орналасқан. Бізге жеткен шығармаларының жалпы саны – 75, бірақ деректер бойынша олардың ұзын саны – 200. Оның шығармалары қазақ халқының мәдениетінде ерекше орын алады.

Н.ТІЛЕНДИЕВ АТЫНДАҒЫ КІШІ ӨНЕР АКАДЕМИЯСЫ

Кіші өнер академиясының ғимараты 1988 жылы пайдалануға берілген. Оның жобасын Гурьевтік “Каспиймұнай” институты дайындаған. Құрылыстың көлемі – 3160 шаршы метр. Кіші Өнер Академиясына қазақтың ұлы композиторы, дирижері, домбырашысы Нұрғиса Тілендиевтің аты берілді. Оның әйгілі «Алтын таулар», «Достық жолымен», «Ата толғау» сияқты шығармалары халық арасында ерекше таралған. 100-ге жуық пьесалар мен кинофильмдерге ән жазды. Репертуарында 500-ге жуық шығармасы бар.

СҰҢҚАР» ЖҮЗБЕЛІ МҰНАЙ ПЛАТФОРМАСЫ

“Сұңқар” жүзбелі мұнай платформасын Ресей Федерациясының Астрахань қаласындағы теңіз кеме жасау зауытында жасаған. Оның көлемі – 85х53х5,5 метр, салмағы – 7600 тонна. «Сұңқар» - әлем бойынша үлкен жүзбелі мұнай платформасы болып табылады. Айналаны экологиялық зияндардан қорғау мақсатында жоғары техникалық жабдықтар орнатылған.

ДЕНЕШЫНЫҚТЫРУ-САУЫҚТЫРУ КЕШЕНІ

1998 жылы іске қосылған. Жалпы көлемі – 6200 шаршы шақырым. Кешен қазіргі заманғы үлгі бойынша салынған. 350 орынды 3 қабатты денешынықтыру-сауықтыру кешені жаттықтыру залынан, бассейндерден, бар, кафелерден тұрады. Құрылысты 40 жыл еңбек өтілімі бар болгар құрылыс компаниясы жүргізді. Мердігер: «Қазақстанкаспийшельф» ААҚ.

ШАЙМАРДАН САРИЕВ АТЫНДАҒЫ ОБЛЫСТЫҚ ӨНЕР МҰРАЖАЙЫ

Қаланың театрлық алаңында орналасқан. Қайта жөңдеуден кейін 1999 жылы ашылды. Шаймардан Сариевтің еңбектерін көзі тірісінде көрмелерден алып тастаған болатын. Оның еңбектерінде батыстық үлгі басым деп айтылған болатын. Ол әрбір еңбекке өзінің жан дүниесін сала білді.

ТАРИХИ-ӨЛКЕТАНУ МҰРАЖАЙЫ

Атырау облыстық тарихи-өлкетану мұражайы мәдени ағартушылық мекеме. Ол 1938 жылы құрылған. Мұражай қорында оның облыстық бөлімшелеріндегі (Исатай, Құрманғазы, Қызылқоға, Индер аудандары орталықтары мен Сарайшық кентіндегі) тарихи-мәдени мұраны қоса есептегенде 30 мыңнан астам материалдық рухани ескерткіш бар. Музей экспонаттары палеолит дәуірінен қазіргі заманға дейінгі Атырау өңірінің бай тарихын қамтиды. Олардың ішінде Алтын Орда заманындағы ірі мәдени және сауда орталығы болған Сарайшық қаласынан табылған теңгелер, қыш бұйымдар, монша, мешіт, шеберхана қалдықтары бар.

АТЫРАУДАҒЫ МЕШІТ

Иман мешіті сәулет өнерінің шыңы болып табылады. 600 орынға арналып салынған. Мешітте кітапхана, ұл балалар мен қыздарға арналған бөлек сыныптар, намаз оқитын зал және шағын ғана бау бар. Мешіттің кіре беріс бөлігі арабша безендірілген. Мешіт ғимараты 2000 жылы пайдалануға берілді. Авторы – Ш.Юсупов.

ОБЛЫСТЫҚ ДРАМА ТЕАТРЫ

Атырау облыстық драма театры – Қазақстандағы байырғы театрлардың бірі. Іргесі 1938 жылы қаланған, оның құрамына сол жылы Петропавл және 1948 жылы Орал театрының группалары келіп қосылды. Театр шымылдығы М.Әуезовтың “Түнгі сарын” қойылымымен ашылып, кейін онда ұлы жазушының “Абай”, “Қаракөз”, “Қарақыпшақ Қобыланды”, “Еңлік-Кебек”, “Айман-Шолпан”, Н.В.Гогольдің “Ревизор”, К.А.Треневтің “Любовь Яровая”, Шекспирдің “Асауға тұсау” пьесалары қойылды. А.Б.Александровтың “Малиновкадаға той”, У.Гаджибековтың “Аршин мал алан”, В.Б.Вишневскийдің “Оптемистік трагедия”, К.Н.Симоновтың “Орыс мәлесі”, Назым Хикметтің “Елеусіз қалған есіл ер”, т.б. спектакльдерін театрдің елеулі табасына жатқызуға болады.