Халықаралық әуе құқығының негізгі қағидаттары 3 часть

Сонымен шындыққа көз жұмып қарамауымыз қажет. Ірі державалардың қалыпты шығарма жазу іс жүргізуге елеулі ықпал етеді. Ғарыш кеңістігінің тәртібі осылармен айналысады. Қарулану шешімінің аумағында келісім шарт жасау оларға тәуелді. Осының негізінде кейбір құқығының алдындағы теңдік оны жасау дейді. Бірақ та халықаралық және тәжірбие барлық мемлекеттердің қалыпты шығармашылығының іс жүргізуге қатысу тең құқығын қабылдайды.

Сонымен қатар ірі мемлекеттердің ықыласымен жасалатын актілері бар халықаралық қауымдастықтың мүддесін ескеруі міндетті. Ғарыш қызметінде пайдаланылатын бұл қағида барлық мемлекеттердің ғарыш қызметінде жүзеге асыу барысында (саяси және құқықтардың сипаттағы сұрыптаулар) теңдігін білдіреді.

Теңдік құқықтың қағидасы 1967 жылы ғарыш туралы келісім шартта көрініс таптты. Онда ғарыш кеңістігін игерумен зерттеу экономикалық және ғылым дамуына қарамастан, барлық халықтың игілігіне бағытталушы тиіс деп жазылған. Келісім шартта теңсіздіктердің ғарыш кеңістігімен аспан денелерін зерттеу мен игеру ешқандай келіспеусіз теңдік негізінде, аспан денелерінің аумағына кедерсіз кірсу құқығы арнайды. (сонымен қатар басқа мемлекеттердің істерінде негізінде ғарыш обектілерінің ұшуын бақылау сұранысы қаралады).

Ғарыш кеңістігі ашық халқаралық кеңістігі болу керек. Бұл кеңістік өлі және басқа аспан денелерін қосқанда халықаралық қатынастармен сәйкес игерумен зерттеулерге ашық қандай да болмасын ұлттық иеленуге жатпайды. 1976 Болта (Калурбия) конференциясындағы бір қатар экваторлар мемлекеттің аумағына тиселі гестоционарлық сталция сегментына өз суверинтетін таратуға әрекет жасау ғарышты иеленбеу қағидасына қайшы келеді. Геостационарлық столция жер экваторының жазықтығынан 36 км биіктікте кеңістік сақшысын бейнелейді. Бұл кеңістікте ұшырылған жер серігінің бұрыштық жылдамдықпен айналуы жылдамдығына таяу. Бұның нәтижесінде жер серігі жер бетіне қатысты қозғалыссыз орынында тұратындай. Бұл жер серігін пайдаланудың кейбір түрлеріне оптималды жағдай туғызады. (мысалы: теледидар хабарын таратуда).

11бапта мемлекеттің Ай және басқа аспан денелеріндегі құрметтеу туралы келісім шартта айтылады. Ай және оның табиғи ресурстары адамдардың жалпы мұрасы болып табылады. Сондықтан ұлттық меншіктелуге суверенитет жариялау жолымен басқа әр түрлі пайдаланушыға жатпайды. Осы баптың 3 бөлігінде айдың бетіндегі немесе айдың жер қойнауындағы, сонымен қатар оның бетіндегі немесе жер қойнауындағы аумақ немесе табиғи ресурстар орналасқан аумақ қандайда болмасын мемлекеттің халықаралық ұйым аралық немесе үкімет аралық емес мекемелердің немесе ұлттық ұйымның немесе кез – келген жеке тұлғаның меншігі бола алмайды. Ай бетіндегі немесе оның жер қойнауындағы орналасқан ғарыш аппараттары, құрал саймандар, қондырғылар, стомурелялар және ай бетімен күн оның қатынауымен тығыз байланысты құрылыс айдың бетіне немес жер қойнауына немесе аумағына меншік құқығын туғызбайды. Сонымен қатар қатысушылар ай және жер аспан денелерін кемістусіз теңдік негізінде халықаралық құқық қатынастарына сәйкес және бұл келісімнің шарттарына сәйкес игеруге және зерттеуге құқылы.

Күш қолдану және қоқан-лоқыға тыйым салу қағидасы.Кез – келген құқық жүйесінде күш және құқық қатынасы ортақ мәселе болып келеді. Ұлттық жүйеде күшті ашық қолдану мемлекетпен автоматтандырылып монополандандырылған. Халқаралық өмірде мемлекет үсті өкімет күші жоқ болғандықтан субектілердің өз тарапында болды. Мұндай жағдайларда жалғыз шешім күш қолданушыға құқықтық шектеу орнату.

Күш және күш қолдану қаупі қолданбалы міндетін барлық мемлекетке тарайды. Себебі халқаралық бейбітшілік пен қауіпсіздік барлық мемлекеттердің аталған қоғамдағы ұстамын талап етеді. Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысына сәйкес құқықтық қарсы күш қолдану сипаты

болғандықтан, қарулы күшті және қарулы зорлықты қолдауға тиым салынған. Қарулы күш қолдану бейбітшілік ісіне үлкен қауіп тудырады. Халықаралық құқық идеясын ойлап шығарғандар бұны жақсы түсінген. 16 ғасыр Виттерия, Б. Айала, Г. Гроцей соғыс өзін қорғау ретінде немесе құқығы қорғалуды соңғы айла ретінде пайдалану мүмкін деп санаған.

Бірақ мемлекеттер бұл жағдайды қабылдауға дайын болмады. Өзінің суверенды құқығымен шексіз құқығы бар деп саналған. Бұндай қатынас халқаралық құқықпен қайшы келеді. Бұл сиымдықты түсіну үшін адамзат жоғары баға төледі. Бірінші отан соғысындағы көп қырғынға және топтың соғысты тоқтату талабына қарамастан ұлттық лиго статусы тек кейбір шектеулер енгізді. Бұл жағдайларды түзеу бастамасы 1928 жылы Парижде соғыстан бас тарту ұлттық саяси қару ретінде қолданылды, Бұл маңызды қадам халқаралық құқықтық қатынасқа күш қолданбау қағидасының әдеттегі норма ретінде қалыптасты. Бірақ оны бекіту үшін адамзат екінші дүниежүзілік соғыста қырғынға ұшырады.

Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысының басты мақсаты ретінде болашақ ұрпақтың соғыс қасіретінен құтылуын, қарулы күшті тек жалпы мүддеге сай қолдануды бекітті. Жарғы қарулы күшті қолданушыға ғана емес күш қолданушыға да тиым салды. Халықаралық норма және тәжірбие зерттеулерді күш мағанасында қарауы күш түсінігі бар.

Бұнда бірінші кезекте қарулы күш қатері түсінігі ұғынады. Орны толмайтын шығынға ұшырататын көлемді акцияларға тиым салынады. Бірақ бұл жағдай күшпен қатер туғызуға жариялылық беруді халықаралық құқықтың басқа нормаларымен тиым салады. Әзірге дипломатиядан ұшпен қатер туғызу әлі алынған жоқ. АҚШ мемлекетінң хатшысы арызында, сенат комитетінде – Америка жетекшілігі біздің дипломатияны күш көрсету арқылы қолдауымызды талап етеді деп айтылған.

Халықаралық қарым – қатынаста күш және күш қолдану қаупіне тиым салатын қағида мемлекеттердің ғарыш қызметіне және осыған байланысты туындайтын өз ара қарым – қатынасына таралады. Ғарыш қызметі бейбітшілік пен қауіпсіздік мүдделеріне сай жүзеге асады. Орбитаға кез келген ядролық топты жою қаруын шығаруға тиым саланған және бұндай қаруды ғарыш кеңістігінде, аспан денелерінде орналастыруға тиым салынған.

Ай және басқа аспан денелері бейбітшілік мақсатта пайдаланылады. Оларда әскери құрлыс құруға, қаруды сынақтан өткізуге тиым салынған. Бірақ Кеңестер Одағымен 1972 жылғы келісім шартына қарамастан ракетаға қарсы ғарыш базасының жүйесі бағдарламасы әлі бар. Бұл келісім шартта ракетаға қарсы қорғаныс жүйесін шектеу мен ұқсас жүйені қалыптастырып, сынақтан өткізуге тиым салынады.

Күш және күш қолдану қаупін қолданбау қағидасы 1979 жылы Ай туралы келісімде көрініс тапты.

Ай барлық қатысушы – мемлекеттермен тек бейбітшілік мақсатында ғана пайдаланады. Ай бетінде күш қолдану қаупін тудыру немесе кез келген басқа араздық қаупін тудыруға тиым салынады. Ай бетінде немесе жерге, айға, ғарыш кемелеріне, ғарыш кемелерінің қызметшілеріне, жасанды ғарыш объектілеріне қарсы қандай болмасын қауіп төндіруге тиым салынады. Әскери қызметтерді ғылыми зерттеулерге немесе басқа бейбітшілік мақсатында пайдалануға тиым салынбайды. Сонымен қатар айды бейбітшілік мақсатында зерттеу мен пайдалану үшін кез келген құрал жабдықтар пайдалануға тиым салынбайды³³.

1963 жылы ядролық қаруды ауада, судың астында және ғарыш кеңістігінде сынақтан өткізуге тиым салатын келісім шарт қабылданды. Оның қатысушыларын ядерлық қаруды сынақтан өткізбеуге, алдын алуға және кезкелген басқа ядерлық жарылыстарды ғарыш кеңістігінде жүргізбеуге міндеттейді.

1977 жылы Конвенция бойынша әскери және басқа түрлерімен табиғи ортаға ықпал етуге тиым салынады. Табиғи процестерді қасақана басқару жолымен қирату тәсілін қолдану басқа мемлекеттерге зиян тигізіп, сонымен қатар ғарыш кеңістігінің өзгеруіне әкеліп соғады.

Сонымен Айдың және басқа аспан денелерінің делимитациясы және ғарыш кеңістігінің бөлігінің делимитациясы жайында айтуға болады. Халықаралық құқық ғарышта әдеттегі қаруы бар обьектілерді орналастыруға тиым салмайды. Ядерлық қаруы бар объектілерге ғарыштан ұшып өтуді шектемейді.

Халықаралық құқық доктринасы ғарышты әскери басқыншылық емес мақсатында пайдалануға тиым салмайды, мысалы, басқыншылықты тойтару мен халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті, қолдау мақсатындағы Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысы.

Ғарыштың әскери әрекеттер театрына айналу қаупі өз уақытында Кеңестер Одағының үкіметінің ғарышты делимитаризациялау және нейтрализациялау ықыласын көрсетті.

Ол 1981 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымы ғарыш кеңістігінде қарудың кез келген түрін орналастыруға тиым салатын келісім шарт жасауға ұсыныс жасады.

1983 жылы ғарыш кеңістігінде күш көрсету және ғарыштан жерге қатысты келісім-шарт жобасын ұсынды. Бұл жобалар қарулану конференциясына жіберілді.

1985 жылы Женевада ядролік және ғарыш қарулары туралы Кеңес-американдық келіссөздер жүріп өтті.

Ғарышты әскери әрекеттерге пайдалануды шектеулердегі маңызды орынды алатын келісім шарттар:

Ø стратегиялық шабуыл қаруы;

Ø оған кіретін траекториясы ғарыш арқылы өтетін континетаралық баллистиқалық ракета туралы совет-американдық келісімі;

Ø 1972 жылы АҚШ пен Кеңестер Одағы арасындағы ракетаға қарсы қорғаныс жүйесін шектеуі туралы келісім шарты.

Халықаралық дауларды бейбітшілік жолымен шешу қағидасы.

Халықаралық дау ұғымы мемлекеттердің бір-біріне қойған талаптарын белгілеу ұшін пайдаланады. Халықаралық дау негізінде бір қатар әлеуметтік-саяси, идеологиялық, әскери, халықаралық құқық сипаттағы фактілер бар. Жалпы түрде халықаралық дау екі немесе оданда кө! Халықаралық құқық субектілерінің арасында пайда болған саяси құқықтық қарым-қатынас негізінде қарастыруға балады.

Даудың пайда болған кезінен бастап оның барлық даму сатыларында, халықаралық дамуды халықаралық құқықтың жалпыға танылған императивті қағида – бейбітшілік шешім қағидасы әрекететеді.

Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының 2 бабындағы 3 тармағына сәйкес Біріккен Ұлттар Ұйымының барлық мүшелері өзінің халықаралық дамуын бейбітшілік жолмен, яғни халықаралық бейбітшілікпен қауіпсіздікке қатер төндірмеу арқылы шешеді. Мемлекеттер өзінің дауларын халықаралық құқық және әділеттік негізінде реттеуғе міндетті. Бұл талап дауды шешу кезінде халықаралық құқықтың негізгі қағидаларын келісім-шарт және әдеттегі құқықтық нормаларды қолданады.

38 бапқа сәйкес Біріккен Ұлттар Ұйымы халықаралық сот мәртебесі халықаралық құқық негізінде дауларды реттеу келесіні білдіреді.

1) Халықаралық конвенция – жалпы және арнайы ережелерді бекітеді, мемлекетаралық дауласуды білдіреді.

2) Халықаралық дәстүр жалпы тәжірибенің дәлелі ретінде, құқықтық норма ретінде танылды.

3) Өркениет ұлт ретінде танылған жалпы құқық қағидасы.

4) Құқықтық нормаларды анықтау үшін көмектесу шарасы ретінде мамандандырылған мамандардың сотшешімдерін, доктриналарын және көпшілік құқықты пайдаланады³⁵.

38 бап – сот міндеті - халықаралық құқық негізінде дау бойынша шешім қабылдауы, оның әділетті және мейірбанды шешім қабылдауына құқын шектемейді.

Жалпы халықаралық құқық мемлекеттердің халықаралық дауларын бейбітшілік жолымен шешуге шақырады, бірақ бұл процедураны ұстануға міндеттемейді. 1907 жылы Гаага Конвенциясында халықаралақ қақтығысты бейбітшілік жолымен шешуге, ал соғысты пайдалануды тиым салмады. Бейбітшілік шараларды пайдалануды міндеттемеуді, бейбітшілік шараларының тар шеңберін ұсынды.

Халықаралық дауды бейбіт жолмен шешу қағидасының дамуы халықаралық шарттардың және келісім шарттарының көптігімен байқалады. Олар соғысты пайдалану құқын шектей отырып халықаралық дауларды бейбітшілік жолмен шешу шараларын дамытып, мемлекеттердің бұл шараларды қолдануына заңды міндеттер орнатты.

Біріккен Ұлттар Ұйымына қатысушы-мемлекеттері өзіне қабылдаған міндеттерді халықаралық дау мен халықаралық жағдайды реттеу мен шешу, халықаралық құқық және әділеттік қағидасына сай бейбітшілік жолмен жүргізу (Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысы 1баб 1 тармақ).

Халықаралық дауларды бейбітшілік жолмен шешу қағидасының механизмі халықаралық құқықтың жүйе ретінде жүзеге асырып реттеледі. Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының 33 бабына сәйкес - дауға қатысушылар келіссөздер, зерттеулер, делдал, татуласу, арбитраж, сот қарауы, жергілікті органдарға жүгіну, келісімдер жасау немесе өз қалауы бойынша басқа бейбітшілік шараларын таңдау арқылы дауды шешуге тырысуы керек деп айтылған.

Халқаралық құқық қазіргі концепцияларына сәйкес мемлекеттер өздерінің дауларын тек бейбітшілік жолымен шешуге міндетті. Халықаралық конференциясында кейбір елдердің өкілдері Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысындағы қағидасына «тек» сөзін қоспай түсіндіреді. Және Жарғы

дауды бейбітшілік жолмен шешуді емес, халықаралық дауды шешу кезінде бейбітшілікке қатер және мемлекеттерге қауіп төнбеуін бекітеді деп санайды.

Бірақ жарғыда керісінше айтылады.Жалпы жағдайдың 2 бабының 3 тармағында барлық дауларға және халықаралық бейбітшілікке қатер туғызу жалғасына таралады. Жарғының 1 бабы 1 тармағына сәйкес халықаралық дау әділеттік және халықаралық құқық қағидасына сәйкес шешілуі тиіс. Айтылып кеткен бапта бүгінгі таңда дауды бейбітшілік жолмен шешудің барлық белгілі түрлері аталған.

Бірақ одан пәрменділік шара «жақтарға кеңес беру» жоқ. Дауларды бейбітшілік реттеуді 2 дүние жүзілік соғыстан кейін қолдана бастады. Кеңес алушы жақтар кездесу кезеңін, кеңес комиссияларын алдын ала құра алады. Аталған кеңес берудің ерекшеліктері дауласқан жақтардың компромисты шешімге келуге мүмкіндік береді. Және жаңа даулардың, дағдарыс жағдайларының болуының алдын аалады. Жақтардың ерікті тұрде келісуі негізіндегі міндетті кеңес беру процесі кеңес берудің 2 функциясын қолдануға мүмкіндік береді.

1) Дауды шешу және мүмкін болатын дау мен жанжалдың алдын алуының дербес шарасы ретінде;

2) Дауласқан жақтардың реттеудің басқа шараларын қолданудағы келісім ретінде.

Ғарыш қызметінде қолданылатын бейбітшілік жолмен реттеу шарасы көптеген нормативті құжаттарда орын алады. Мысалы, 1967 жылы мемлекеттердің ғарыш кеңістігін, айды және басқа аспан денелерін зерттеу мен иегудегі қызметі принціпі туралы келісім шартта ғарыш кеңістігін игеру мен зерттеу кезіндегі халықаралық, үкіметаралық ұйымдардың қызметі кезінде пайда болған практикалық сұрақтар қатысушы мемлекеттермен немесе сәйкес халықаралық ұйымдармен немесе осы халқаралық ұйымдардың бір немесе бірнеше қатысушы мемлекеттермен шешіледі.

1967 жылы ғарыш туралы келісім – шартта қатысушы мемлекет жасалған қызмет немесе тәжірбие бөлісе қатысушы мемлекеттің қызметіне зиянды кедергі келтіруіне негіз болса, онда ол мемлекет халқаралық кеңес өткізуге тиіс.

Ай және басқа аспан денелерінен мемлекеттік қызмет туралы келісімділігінің екінші үшінші тармағының бесінші бабында қатысушы мемлекет басқа қатысушы мемлекет осы келісімдерді оған жүктелген міндеттерін орындалмағанына негіз болса немесе мемлекет осы келісімге сәйкес құқықты бұзса бірінші мемлекет қатысушы мемлекетпен кеңес өткізуді сұрауына болады. Егер қатысушы мемлекет осындай сұраныс бағытталса, ол кідірместен кеңеске кіреді. Бұндай кеңес беруге қатысуға талап еткен кез – келген басқа қатысушы мемлекет қатыса алады. Бұндай кеңеске қатысатын кез – келген қатысушы мемлекет, кез – келген дауды өзара қолайлы реттеуге және барлық басқа қатысушы мемлекеттердің құқықтары мен мүдделерін ескеруге тырысады. Бұл кеңестердің нәтижесі туралы мәлімет Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас Хатшысына жіберілді. Ол алған мәліметтерді барлық мүдделі қатысушы мен таратылады. Егер кеңестер барлық қатысушы мемлекеттердің мүдделері мен құқықтарын ескере отырып өзара қолайлы реттеуге келмесе, мүдделі жақтар дауды мән – жайларына және сипатына қарай өз талдаулары бойынша басқа бейбітшілік жолымен шешуге шара қолданады. Егер кеңсенің бастаоуына байланыстты жаңалықтар туса немесе кеңес беру өзара жайлы реттеуге келмесе, кез – келген қатысушы мемлекет дауды шешу мақсатында басқа жақ келісімсіз бас хатшыдан көмек сұрай алады.

Мүдделі қатысушы мемлекетпен дипломдық қарым – қатынасты ұстанған қатысушы мемлекет бұндай кеңесте өз қалауы бойынша немесе тікелей, немесе басқа қатысушы мемлекетпен аралық немесе делдал ретінде бас хатшы қатысуымен болады. Көпшілік мемлекеттің ой бойынша жоғардағы әділеттік сілтеме кез – келген немесе дауды байланыстыратын шарамен шешу міндетті екен.

Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысы дауға қатысушыларға сол дауды шешуге ол тиымды деп санаған бейбітшілік жолдарын таңдауға еркін береді. Халықаралық конферанциялар бұл сұрақты талдау тәжірбиесі көптеген мемлекеттер бейбітшілік жолмен шешу жүйесінде дипломатиялық келіссөздерді таңдауды көрсетеді. Даудың көпшілігі солардың көмегімен шешіледі

Тікелей келіссөздер халықаралық даулардың тез шешілуіне екі жақты теңдігіне кепіл береді. Саяси және заңдылық дауларды шешуде қолданылуы мүмкін. Жанжалды пайда болысымен оны реттеуге даудың халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздігіне қатер төндіретін көлемге дейін жол бермейді. 1970 жылдары халықаралық құқық қағидалары туралы декларациясында және 1975 жылы СБСЕ қорытынды актілерінде халықаралық дауды бейбітшілік жолмен шешу қағидасын толығымен қарсылығна қарамастан бір қатар маңызды ережелерді сақтап қалу. Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысы сәйкес ережелердің орнына қарай дамуына септігін тигізеді.

Олардың ішінде мемлекеттердің міндеттері халықаралық құқықтарға сүйене отырып, аз уақыт ішінде әділетті шешім қабылдауға әрекет жасау. Дауды бейбітшілікпен реттеу жолын өзара келісім бойынша іздестіру міндетті. Дауды шеше алмаған жағдайда бұндай жағдайларды ауырлататын, халқаралық бейбіт пен қауіпсіздікті ұстануға қауіп төндіретін, сонымен қатар дауды бейбітшілік жолмен реттеуге қиындық тудыратын кез – келген әрекеттерді тежеу. Олардың барлығы Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысы қағидалар мен мақсаттарына сәйкес әрекет етуі тиіс. Деректер дауды бейбітшілік жолмен шешу қағидасының мазмұнының қарқынды дамуына дәлел болады.

1972 жылы ғарыш обектісімен келтірілген залалдың халықаралық жауаптылығына таралып Конвенцияда келтірілген залалдану орнын толтыру мәселесі туралы дауларды реттеу рәсімі қарастыралады. Егер екі жақтың келіссөздері бір жыл ішінде дауды шеше алмаса кез – келген бір жақты сұрауы бойынша дау келісімді, тергеу және арбитрожды талап игеру органдарына сәйкес комессияға беріледі.

Талапты қараушы комиссия үш мүшеден тұрады. Өндіруші алушы мемлекет тағайындаған комессия мүшесі және екі жақ бірлесіп таңдаған төр ағасы. Әрбір жақ талабын қарау туралы комессия құру талап ету күнінен бастап екі ай мерзімінде тағайындалуы қажет. Егер комиссия құру туралы талабының төрт ай мерзім ішінде төрағаны таңдай алмаса, кез – келген жақ БҰҰ бас хатшысына келесі екі ай мерзімде төраға таңдауына ұсыныс бере алады.

Ынтымақтастық қағидасы. Жан – жақты халықаралық ынтымақтастық идеиясы мемлекеттің әртүрлі саяси, экономика және әлеуметтік дауларына қарамастан әртүрлі саладағы бейбіт пен қауіпсіздікті ұстануды, Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғыдағы жариялану жүйесіндегі негізгі ережесі болып келеді. Қағида ретінде 1970 жылы халқаралық құқық қағидалары туралы декаларцияда қалыптасқан. Халықаралық ынтымақтастық қағидасы, біріншіден, мемлекеттердің егемендік теңдігімен; екіншіден, ішкі ісіне қол сұқпаушылықпен; үшіншіден, мемлекеттердің әр түрлі салаларда қарым-қатынас жасаумен; төртіншіден, мемлекеттік егемендігін сыйлаумен; бесіншіден, өзіне қабылдаған міндеттемелерін адалдықпен орындаумен сипатталады.

Ынтымақтастықтардың негізгі бағыттары анықталған:

· Бейбітшілік пен қауіпсіздікті ұстану;

· Егеменді теңдік қағидасына сәйкес әр түрлі аумақтағы халқаралық қарым – қатынасты жүзеге асыру;

· Жарғыда көзделген және Біріккен Ұлттар Ұйымымен ынтымақтасуына шара қолдану.

Бұл қағидада басқа қағидаларға мазмұнына өзара мән қосады. Бұл байланыс түсінікті, себебі барлық қағидада тек қана ынтымақтастық жолымен жүзеге асырылады. Ынтымақтастық қағидасының және де осында бекітілген мысалы, 1986 жылы Совет идеиясының дамуының декаларациясында былай деп айтылған, - бейбітшілікпен тіршілік ету, халықаралық қарым – қатынастардың әмбебап нормасы болуы қажет. Ядролық ғасырда конферанцияның орнына ынтымақтастық орнату үшін халықаралық қарым – қатынасты қайта құру қажет.