Медицинада қолданылатын мүшелері, оларды жинау кептіру

Гүлдеу кезінде жиналған гүл себеттері дэрлік шикізаты бо-лып табылады. Көлеңкеде немесе кептіргіште 35-40°С кептіреді. Жеткіліксіз кептірілген шикізат қонырланып түсі өзгереді, бұзылады ал артық кептірілген шикізат майдаланып кетеді жэне өзшің Ідипалык қасиетін жоғалтады. Сондықтан дэрілік ромашканы себеттерін үлкен жауапкершілікпен кептіру керек. Дұрыс кептірілген шикізаттың сақтау мерзімі Іжыл.

Химиялық құрамы.Себетгүлінен эфир майы бөлінген. Оның хамазулен, кадинен, терпендер, спирт, флавоноидтар,

қышқылдар (никотин, аскорбин, капрол, сальцил) кумариндер, холин,фитостериндер, каротин,шырын, шайыр, белокты заттар, гликозидтер, апигенин, апиин, беринарин, материцин, лактондар, дэрумендер, бар екені аныкталған. Гүл себетінде 0,2-0,8% эфир майы болады, қүрамында хамазулен болады. Эфир майы кою қара көк түсті, суда ерімейді. Көк түс хамазуленге байланысты. Эфир майды сақтағанда хамазулен ауада тотығып, майы жасыл кейің коңыр түске айналады. Эфир майында сесквитерпен, кадинен, фар-незин, сесквитерпенді спирт бисоболол, каприловді жэне изовале-ран қышкылы болады.

Фармокологиялық касиеті.Жануарларға тэжірибе қойғанда эфир майлар рефлекс қызметін жақсартады, миды коздырады, жүрек ритмі мен демді тездетеді, ми түтІктерін кеңейтеді, көп мөлшерде миға закым келтіреді, булшықет тонусын нашарлата-ды. Ромашканын шипалық қасиеті ерте заманнан белгілі болған. Ертедегі Грецияда Гиппокарт жэне Диоскорид (Іғасыр) ромашка-ны аурусыздануды, сіңір тартылып, тырысуды емдеуге ұхынған. 1-ғасырда Плиней өсімдіктің барлық мүшелерін жылан шакқанда уды кайтаруға қолдануға болатындығын айтқан. Тибет медицина-сында ромашканың кайнатпасы ангинаны, ларингитті, трахеитті ем-деуге, демікпені, ревматизмді, гастритті экземаны, стомотитті емде-уге пайдаланылады. Ромашкадан жасалынатын препараттар:

- Ромазулан- қабынуға қарсы және гастрит, колит метеоризм ауру-
ларын емдеуге жэне сыртқа (шаюдомпресс, клизма)- гинвит, стома-
тит, отит, цистит болғанда қолданады.

- Алором- миозиттІ көп жатқаннан ойыылу, тесілуді емдеуге
қолданады.

- Арфазетин антидиабетикалық құрам.

- Ротокан қабынуға карсы.

- Камилозид ойық жараға (язва)карсы қолданылады.
Қолдану мен мөлшері.Түнба түрінде спазмалитикалык эсер

ретінде гастритке хроникалық колитте ішектің ашуында зэр шығару мен ас корытуда қолданылады. Асқазан жарасында жэне он екі ішекте, гиперцидті гастритте кыжыл жэне жүрек айнуда 1 ас қасык түймедақты 5-6рет тамак алдында немесе түймедақ гүлі, календула гүлі жэне акшайыр шөбін жинайды. Бұ_л өсімдіктерден тұнба жасау үшын 1 ас касықтан 200мл қайнаған суға тұндырады, 3-4 сағаттан кейін жылы күйінде 1 ас қасыкпен күніне 4-5рет қабылдайды. Ауыз қуысын шаю үшін қолданылады. Ангина, кезінде, тамақты, тон-

зилит, ларингит кезінде тұнбамен шаяды. Қабынуға қарсы жэне дезодориялық кұрал ретінде қолданады, ауыз қуысты шайқауда, стоматит, гинвит, тонзиллит, глоссит, тіс ауруларымен қызыл иек аурулары, жоғарғы тыныс алу жолдарына профилактика бола ала-ды. Шайқау үшін 1-2 ромазуланды ас касықпен жылы суға стаканға тұндырады. Бұл ерітіндіні сыртқы қабылдауға болады, тері аурула-рына, нейродермит, крапивница, жэндік шаққанда трофикалық яз-_вада, кішкентай жарада. Подограның асқынған кезінде буындардын ауруларында немесе дэрілік ромашканы қайнатпасымен ванна кабылдауға сулап тартуға, көп қабатты марлімен копресс жасауға болады. Терлету үшін түймедакты ыстык күйінде ішке қабылдайды. Ромашканы косметикалык кұрал ретінде шашқа алтын түс беру үшін қолданады, жұмсактык беру үшінде. Парфюмерияда крем, лосьон, шампунь жасау үшін қолданады.