БЕТ - ЖАҚСҮЙЕК АЙМАҒЫНЫҢ ЖЕДЕЛ ІРІҢДІ 4 часть

Патологиялық процестің жергілікті көрінісінен лимфа түйіндерінің ұлғаюын көруге болады, косистен-циясы тығыз серпімді, беті бұдырлы, шекарасы айқын, пальпация сәл ауысыну сезімін тудырады. Кейде патологиялық ошақ тез ыдырап, іріңдік қалыптасады. Инфекциялық ошақ іріңнен тазарғанда, бір немесе бірнеше жыланкөздер қалыптасады. Жыланкөздер жазылғанда тері бетінде туберкулезді инфекцияға тән тыртық қалады. Туберкулезді лимфадениттер баяу ағымда өтеді.

Сілекей бездерінің туберкулезі өте сирек кездесетін патологиялық про-цесс. Әдетте, сілекей бездерінің туберкулезі лимфа және қан арасымен, кей жағдайларда жанамалы жолмен дамиды.

Инфекциялық процесс құлақмаңы сілекей безінде жиі дамиды. Сыртқы клиникалық көрінісінен құлақмаңы безі аймағынан бір немесе бірнеше түйіншікті көруге болады. Алғашқыда түйіншік үстінің терісі қозғалмалы, түсі өзгеріссіз. Кейін түйіншік ұлғая келе, тері беті көкшіл түстеніп, жұқарады, ойылып жыланкөздері қалыптасады. Сілекейдің бөлінуі азаяды немесе мүлдем тоқтайды.

Жақсүйектерінің туберкулезі екін-ші реттілі процесс ретінде басқа мүшелерден, солардың ішінде тыныс алу және ас қорыту мүшелерінің туберкулезінен, микобактериялар ге-матогенді немесе лимфогенді жолда-рымен таралуынан дамиды. Жақсүйек-тері туберкулезінің ағымына қарай инфекциялық процесс келесі түрлерге бөлінеді:

жас және ересек балалардың жақсүйектерінің біріншілік туберку-лезі;

өкпе туберкулезінің белсенді ағымымен сырқаттанған науқастардың жақсүйек туберкулезі.

Жоғарғы жақсүйек туберкулезінде инфекциялық ошақ көзұясының төменгі қырында шоғырланып, баяу ағымда өтеді. Төменгі жақсүйектің денесі және бұтағы жиі зақымданады. Жақсүйек туберкулезінің клиникалық белгілері баяу өтуімен сипатталып, әдетте ауырсыну сезімін тудырмайды, зақымданған жердің сүйек тіні біртіндеп ұлғаяды. Инфекция сүйектің басқа бөлімдеріне тарауында, ауыр-сыну сезімі пайда болады. Туберкулез ошағы сүйектің айналасындағы жұмсақ тіндерге тарағанда, тері беті патологиялық ошақпен бітісіп, түсі көкшілденеді. Бара келе инфекциялық ошақта бір немесе бірнеше ″салқын″ абсцесс қалыптасады. Салқын абсцесс өздігінен жаралғанда немесе хирур-гиялық жолымен тіліп ашқанда, сол жерден сүйек қуысын, кейде грануляциялық тінмен толы орын көруге болады. Кейде сүйек қуысынан ұсақ өлі сүйек тіндері (секвестрлер) табылалады. Жақсүйектерінің тубер-кулезіндегі жыланкөздерінің созыл-малы одонтогенді остеомиелитіндегі жыланкөздерінен айырмашылығы бар. Олардың саны бірнеше және өзегінен солғын грануляциялық тін шығып тұрады. Сондай-ақ, жыланкөзінен бөлінетін ірімшік тәрізді түйіршік-термен аралас ірің сұйық, ақшыл немесе көкшіл түсті. Жақсүйектің және жұмсақ тіндерінің туберкулез ошағы біртіндеп тыртықтанып, орындарында атрофияланған тыртық қалады. Айналасындағы тіндер, соның ішінде теріастының шел қабаты семеді, қалыптасқан жыланкөздерінің бірі тыртықтанып, жабылып жатса, екіншілері - қайтадан ашылады.

Рентгенологиялық көрінісінде сүй-ектің сорылуын (резообиясын) және жекелеген сүйекішілік туберкулез ошақтарын көруге болады. Туберкулез ошағынан секвестрлерді көруге болады. Спецификалық процестің қар-қынды даму кезеңінде жақсүйек-терінің туберкулезі ауыз қуысының шырышты қабығынан немесе тіс ұяшығынан орын ауыстырып, жана-спалы түрде дамуы мүмкін. Алғашқында альвеолалық өсінді, кейін жақсүйек денесі зақымданады.

Бет-жақсүйек аймағының туберку-лезіне дұрыс диагноз қою үшін біріншілік патологиялық ошақтың орналасу орнын табу өте маңызды. Туберкулин ерітіндісімен Манту, Пирке, Кох сынамаларын жасау, диагнозын дұрыс қоюға мүмкіндік береді. Өкпеге рентгенологиялық зерт-теулер жүргізу, патологиялық ошақтан алынған бөлініске бактериологиялық зерттеулер жүргізу диагнозын толық-тыруға жеңілдік береді.

Бет-жақсүйек аймағының туберку-лезін одонтогенді лимфадениттен, абсцестен, жақсүйектерінің остеоми-елитінен, актиномикоздан, мерезден және қатерлі ісіктерден ажырату қажет.

Емі. Бет-жақсүйек аймағының ту-беркулезі кешенді ем жүргізуді қажет етеді: парааминсалицилат натриі тәулігіне 6 - 10 г; тубазид (фтивазид); сульфатстрептомицин 25000 - 300 000 Б тәулігіне 2 рет 3 - 4 ай бойы тағайындалады.

Хирургиялық емі тек шектелген, баяу ағымдағы сүйек туберкулезінің ошақтарына жасалады. Операция ке-лесідей орындалады: периодонт тін-дері туберкулезбен зақымданса, тістер жұлынады; грануляциялық тіндерді және сүйектің жұмсарған жерлерін қырып, секвестрлер алынып таста-лады. Операциядан кейін қалып-тасатын сүйек қуыстары йодоформды дәкемен толтырылады немесе жара жиегіне сирек тігіс салынады.

11.3Мерез.

Мерез– адамдарда реттілі мерзі-мімен, даму кезеңдері заңдылықпен ауысып отыратын, барлық мүшелер мен тіндерді, соның ішінде бет-жақсүйек аймағын жиі зақымдайтын, қайталанбалы және созылмалы инфекциялық венерология ауруы.

Этилогиясы. Мерездің қоздырғы-шы - адам ағзасында негізінен лимфа түйіндерінде шоғырланатын, факуль-тативті анаэробтар қатарындағы боз трепонема (спирохета, treponema pallidum).

Патогонезі. Мерездің негізгі жұғу жолы жыныстық қатынас болып есептеледі. Боз трепонема шырышты қабықтан және теріден, әсіресе олар-дың бүтіндігі бұзылған жерлерінен енеді. Инфекциялық процесс жыны-стық қатынастан басқа, әр түрлі тұрмыстық аспапттар мен ластанған бөліністерден дамуы мүмкін (тұр-мыстық мерез). Сондай-ақ, мерездің қоздырғышы әртүрлі медициналық құрал-жабдықтардан, солардың ішінде залалсыздандырылмаған стамотологиялық құралдардан жұғуы мүмкін. Инфекцияның дамуына мін-детті түрде терінің мүйізгекті қаба-тының немесе шырышты қабықтың эпителий бүтіндігі бұзылуы тиіс. Кейбір авторлардың мәліметтері бойынша, боз трепонема зақымдан-баған шырышты қабықтан өте алатындай қабілеті бар. Қоздырғыш-тың тікелей қанға енуіне дәрігерлердің операция кезінде қолдарын жара-қаттап алулары да себеп болуы мүмкін. Медицина қызметкерлері арасында гинекологтар мен стомато-логтар жиі инфекцияны жұқтырады. Боз трепонема ағзаға көбіне лимфа жүйесі арқылы еніп, 1 - 2 тәулік арадығында аймақтық лимфа түйін-деріне тарап үлгереді.

Жіктелуі:

Біріншілік серонегативті мерез;

Біріншілік серопозивті мерез;

Біріншілік жасырын мерез;

Екіншілік жаңа дамыған мерез;

Екіншілік қайталанбалы мерез;

Екіншілік жасырын мерез;

Үшіншілік белсенді мерез;

Үшіншілік жасырын мерез;

Жасырын мерез;

Туа пайда болған ерте мерез;

Туа пайда болған кеш мерез;

Туа пайда болған жасырын мерез;

Жүйке жүйесінің ерте мерезі;

Үнемі салдану;

Висцеральды мерез (зақымданған мүшеі көрсетіледі).

Клиникалық белгілері. Инфекция-лық процестің дамуы бірнеше кезең-дерге бөлінеді: инкубациялық, біріншілік, екіншілік, үшіншілік. Мерездің біріншілік, екіншілік, үшіншілік кезеңдері беттің жұмсақ тіндерінде, жақсүйектерінде және ауыз қуысында өзіндік клиникалық белгілерімен сипатталады. Инкубация-лық кезеңі 21 - 28 тәулікке созылады.

Мерездің біріншілік кезеңі. Мерездің біріншілік кезеңі шырышты қабықта, сондай-ақ ауыз қуысында біріншілік сифилома немесе қатты шанкр түрінде сипатталады. Қатты шанкр - дөңгелек пішінді, жиектері тегіс, түбі жылтыр, бозғылт-қызыл немесе қызыл, кейде сұрғылт-сары түсті эрозия. Шырышты қабықта және теріде эрозияның жиектері сәл көтеріңкі орналасады, негізі тығыз консистенциялы, кейде түйінді инфильтрат ретінде бейнеленеді. Мерезбен ауырған науқастардың 10% шамасында қатты шанкр эрозия түрінде емес, ойық жара түрінде кездеседі. Нақтылап айтқанда, мерез-дің біріншілік кезеңінің клиникалық белгілері және ағымы соңғы жылдары едәуір өзгеріске ұшырағанын аңғаруға болады. В.А. Рахманованың, В.И. Зудинаның және Т.В. Шелестің мәліметтері бойынша, эрозиялық шанкр науқастардың тек 55,3% ғана кездеседі. Ойық жаралы шанкр әлсіреген, ілеспе аурулары бар науқастарда жиі кездеседі. Ойық жаралы қатты шанкр жазылғанда орнында үнемі тыртық қалады, ал эрозивті шанкр тыртықсыз, із қалдырмай жазылады. Әдетте жалғыз қатты шанкр пайда болады, кейбір науқастарда бірнеше шанкр қалып-тасуы мүмкін. Мысалы, Cottini, Randazzo мәліметтері бойынша, бірнеше шанкр 48,6% науқастарда, ал Kresback мәліметтерінде - 53% байқалған. Шанкрдың өлшемі әркелкі.

Қатты шанкрдың денеде пайда болу орны инфекцияның жұққан жолына байланысты. Жыныстық қатынаспен байланысты болса, қатты шанкр әдетте, жыныс мүшелерінде немесе соларға жақын аймақтарда қалып-тасады. Кей жағдайларда қатты шанкрдың пайда болу орны инфек-цияны жұқтырған жолына байла-ныссыз, экстрагенитальды (жыныс мүшелерінен тыс орындарда) түрі кездеседі. Ауыз қуысында шанкр жиі ерінде, қызыл иекте, тілдің шырышты қабығында, бадамшада, жұмсақ таң-дайда, ал ұртта және мұрында сирек пайда болады. Жоғарғы еріннің қабықшалы шанкрының беті тығыз қабықшамен жабылмайтындықтан, ол әдеттегідей қатты болып келмейді. Ерінде қалыптасатын шанкрлар гипер-трофиялануы мүмкін, ал ауыз бұрышындағылары саңылау тәрізді клиникалық көрініс білдіреді. Тілде әдеттегідей шанкрлардан басқа (эро-зивті, ойық-жаралы), мысалы тіл ұшында, склерозденген ерекше түр-лері кездеседі. Мұндай шанкрдың біркелкі қызарған жиетері сау шы-рышты қабығына біртіндеп өзгеріссіз жалғасады («жиексіз» шанкр). Ба-дамша бездерінде орналасатын қатты шанкрлардың түбі көбіне ластанған, іріңді бөлініспен жабылып, аурушаң, дифтериялық ойық жараға ұқсас болады.

Ауыз қуысы лас, сауықтыру шаралары жүргізілмеген науқастарда қатты шанкр стафилококктык - стрептококкты инфекциямен асқынуы мүмкін. Мұндайда, жедел қабыну процесі бірлесіп өтетіндіктен, мере-здің клиникалық белгілері айқын байқалмай, бетін ірің немесе ыдыраған түзілістер басып, ойық-жара тереңдей түседі. Шанкрдың асқынған түрінде боз трепонеманы зерттеп анықтау едауір қиындық тудырады. Қатты шанкрды жарақаттан кейінгі жарадан немесе басқа себептерден қалыптасқан ойық жаралардан ажырату өте қиын. Аймақтық лимфа түйіндері ұлғаяды, пальпация ауырсыну сезімін тудыр-майды, консистенциясы шеміршек тәрізді, өзара және айналасындағы тіндермен бітіспейді.

Қатты шанкрдың диагнозы тек аймақтық лимфа түйінінен немесе шанкрдың бетінен алынған тіндерге зерттеу жүргізіп, боз трепанема та-былғанда ғана дұрыс қойылады. Мерезде қанның серологиялық реак-циясы шанкр қалыптасқан соң 3 аптадан кейін, 4-ші аптаның басында оң мәнді (серопозиаті мерез) болса, бұған дейінгі уақытта серонегативті нәтиже береді. Иммунофлюорес-ценция реакциясы (ИФР) оң мәнді болуы, боз трепонемалардың қозға-лыссыздық (иммобилизациялық) реак-цияларынан ерте анықталады. Реті келсе, инфекцияны жұқтырған науқасты бірге тексерген дұрыс.

Мерездің біріншілік кезеңінің ая-ғында және екіншілік кезеңінің басында кейбір науқастарда жалпы әлсіздік пайда болып, дене қызуы 38,5°С дейін көтеріледі, сүйектер сырқырап ауыруыу мүмкін, басы ауырады, ЭТЖ жоғарылайды, лейко-цитоз саны сәл көтеріледі (лейко-цитоз).

Мерездің біріншілік кезеңі 6 - 7 ап-таға, ал емделмесе – 2 - 3 жылға созылады.

Мерездің екіншілік кезеңі. Дерттің бұл кезеңінде теріде және шырышты қабықта әркелкі пішінді көптеген бөртпелер (сифилидтер) пайда болды. Екіншілік мерезде ауыз қуысының шырышты қабығы жиі зақымданады. Мұндай клиникалық көрніс екіншілік қайталанбалы мерезге де қатысты. Ауыз қуысындағы патологиялық көрі-ністер тері жамылғысының өзгеріс-терімен бірге пайда болады. Кейде жекеленген көріністері де байқалуы мүмкін. Тері және шырышты қабық сифилидтерінің 4 тобын атап көрсетуге болады: дақты, папуледы, пустулезды, везикулалы. Ауыз қуы-сында негізінен дақты (макулезды) және папулезды сифилидтер, сирек жағдайда пустулезы сифилидтер кездеседі.

Дақты сифилид.Мерездің екінші-лік кезеңінде науқастардың 75 - 80% мерездік бөртпе (розеола) пайда болады. Жаңа розеола мерездің біріншілік кезеңі аяқталысымен, яғни қатты шанкрдан кейін 6 - 8 апта өткеннен соң пайда болады. Бөртпелер баяу дамып, толығымен 8 - 10 тәліктен кейін оның негізгі морфологиялық элементі қалыптасады. Өлшемі 1,0 см дейін, пішіні әркелкі, қабыршақ-танбайды және қан тамырдан түзеле-тіндіктен, саусақпен басқанда, жоға-лады. Дақ ақшыл қызылдан қызғылт түске дейін өзгеруі мүмкін.

Жаңа мерездік розеола арасында бөртпе элементтері өте көп орна-ласқанның өзінде, олар өзара бір-бірімен қосылмайды. Олардың өзіне тән айрықша белгі - дақтардың ретсіз, бытыраңқы орналасуы, топаспауы, сақина тәрізденіп маңдайда, алақанда орналасады. Жаңа мерездік розеола-ның болу ұзақтығы, ем қолданбағанда - 3 апта, кейде 2 айға созылады. Жазылғаннан кейін тыртық қалмайды.

Қайталанбалы (рецидивті) розеола бірнеше айлардан соң немесе инфек-цияның басталуынан 1 - 3 жылдан кейін пайда болуы мүмкін және науқастарда розеоланның пайда болуы бірнеше рет қайталануы мүмкін.

Шырышты қабықтың эритематозды сифилиді, негізінен, ауыз қуысының шырышты қабығында, көбіне жұмсақ таңдай мен бадамша маңында орна-ласады. Емделген жағдайда мұндай патологиялық өзгерістер 1 айға дейін сақталады.

Папулезды сифилид. Оның негізгі морфологиялық элементі - сау теріден айқын шектеліп, оның деңгейінен сәл көтеріңкі орналасқан папула - түйін, қуыссыз түзіліс. Папулезды сифи-лидтің мына түрлері кездеседі: лен-тикулярлы, миллиарлы, тиын тәрізді және ылғалды папулезды сифилидтер; сондай - ақ, алақанның және табанның псориазды және шырышты қабықтың папулезды сифилидтері кездеседі. Ауыз қуысы шырышты қабығының папулезды сифилидтері жоғарғы және төменгі тіс қатары қабысқан деңгей-інде, сау шырышты қабықтан айқын шектеліп, оның деңгейінен сәл көте-ріңкі орналасады. Консистенциясы тығыз, дөңгелек пішінді, өлшемі әркелкі, ауырмайтын элемент ретінде сипатталады.

Папулалардың беті тегіс, түсі ақшыл. Олар бара келе эрозияға ауы-сып, ойылуы мүмкін. Жиі папулезды сифилидтер жұмсақ таңдайдың шырышты қабығында, екі жақ таңдай бадамшаларында орналасады. Папу-лезды элементтер үнемі тітіркенуінен жан-жақтарына өсе келе тұтасталып, өңезденеді. Қалыптасқан өңез жиі эрозияланып, беті ірің араласқан сарғыш-сұр түсті қақпен төселеді.

Пустулезды сифилид. Көптеп топтасуға, доға және сақина тәрізді орналасуыға бейім, қайталанбалы розеола бөртпелер сияқты саны аз, түсі бозғылт. Мерездің екіншілік кезеңінің папулезды сифилидтері ер адамдарда 3,8%, ал әйел адамдарда 2,6% жиілікте кездеседі. Соңғы жыл-дары сифилидтің бұл түрі өте сирек кездесетіндігі белгілі.

Пустулезды сифилидтердің келесі-дей түрлерін келтіруге болады: безеу тәрізді, импетигиозалы, ойық жаралы, мерездік эритема рупия. Пустулезды сифилид ауыз қуысында өте сирек кездеседі. Ол негізінен әлсізденген адамдарда дамып, алғашқыда беті іріңді-өлеттенген қақпен төселген инфильтратқа, кейін ауырсыну сезімін тудыратын ойық жараға ауысады. Екіншілік мерездің диагнозын нақты-лау үшін клиникалық тексерулермен қоса зақымданған ошақтан боз трепонеманы анықталуы тиіс және Вассерман реациясы жүргізілуі қажет.

Мерездің үшіншілік кезеңі. Инфек-циялық процесі басталғаннан кейін 3 - 6 жыл немесе одан да көп уақыт өткен соң дамиды. Үшіншілік мерездің терідегі және шырышты қабықтағы элементтерін екі топқа бөлуге болады: төмпешікті және терең түйінді сифилид немесе тері астылық гуммалар. Үшіншілік мерездің жеке өзіне тән өте сирек кездесетін элементтерінің бірі - диаметрі 5 - 10 см қызғылт сақина тәрізді кеш үшіншілік розеола. Үшіншілік розеола инфильтрацияланып, түлеп жазылған соң, атрофиялық із қалады.

Төмпешікті сифилид. Оның негізгі морфологиялық элементі дөңгелек пішінді, өлшемі шие сүйегіндей, одан да ірі қуыссыз төмпешікті түзіліс. Төмпешік терінің әр тереңдігінде орналасып, тері үстінен 1/3 - 1/4 көлемінде көтеріліп тұрады. Төмпе-шіктің түсі қою қызғылттан сарғыш қызыл немесе көкшіл түске дейін өзгеруі мүмкін. Төмпешіктің беті тегіс, жылтыр. Субъективті сезімдер, әдетте болмайды. Осы түрінде төм-пешік біраз уақыт сақталып, содан соң біртіндеп тесіледі. Инфекциялық ошақ екі түрде жазылуы мүмкін: төмпешік-тің өздігінен сорылуы ("құрғақ" жазылуы) немесе ойылып, жазылған-нан кейін тыртық қалдыруы.

Терең түйінді сифилид немесетеріасты гумма. Мерездік гумманың алғашқы пайда болатын орны – тері астының шел қабаты. Мұнда терімен бітіспеген, консистециясы тығыз, ауырмайтын, жайылмалы, өлшемі кедр жаңғағын тең түйін пайда болады. Түйіннің үстіндегі тері өз-геріссіз. Түйіннің өлшемі біртіндеп ұлғая келе, теріасты гумма шиенің, кейін грек жаңғағының өлшеміне дейін жетіп, одан да үлкен болуы мүмкін. Гумма ұлғая келе, маңындағы тері және шел қабатымен бітіседі. Гумманың үстіндегі тері біртіндеп керіліп, түсі алғашқыда боз қызғылт, кейіннен қызыл немесе қоңыр қызыл түске енеді. Гумма өсе келе, ортаңғы бөлігінің терісі жұқарып, флюктуация белгісі пайда болады.

Гуммалар жарылуында, ішінен иісі жағымсыз, желім тәрізді, ұсақ ұнтақ қоспасы бар сұйықтық (1 - 2 тамшы) бөлінеді. Гумманың орта шамасында орналасқан кішкене тесік тез кеңейіп, гумманың беті толығымен жалаңаш-тануынан, гуммалық ойық-жара қа-лыптасады.

Гуммалық ойық жараның клини-калық белгілері: дөңгелек пішінді, шеттері тегіс, көтеріңкі, айналасы тығыз. Ойық жара ұзақ сақталуында, айналасындағы тіндер қатайып, сырты мүйізгектене бастайды.

Гумма орналасқан жерде жұлдыз тәрізді тыртық қалыптасып, шеттерін-де гиперпигментацияланған тері жо-лағы қалады.

Үшіншілік мерездің морфологи-ялық элементтері ауыз қуысының шырышты қабығында және жұтқын-шақтың әр жерінде орналасуы мүмкін. Сөйте тұра, олардың жиі орналасатын орындары - қатты және жұмсақ таңдай, таңдай тілшегі. Шырышты қабықта төмпешікті мерез жеке немесе ауқымды инфильтрат ретінде бей-неленіп, кейін тез ойылуынан, айналасы тегіс емес ойық жараға ауысады.

Шырышты қабықтың гуммалары шие жаңғағының өлшеміндей жалғыз түйіншік ретінде көрініс білдіреді. Үшіншілік сифилидінің ойық жара-сына ем жүргізілмесе, ол тек жұмсақ тіндерді ғана жарақаттап қоймай, сонымен қоса сүйек тіндерін де зақымдауы мүмкін. Қатты таңдайдың үшіншілік сифилидінде сүйекте ау-қымды ақау қалыптасады.

Тілдің біріншілік зақымдануында, ойық жара жекелеген гумма ретінде немесе ауқымды тыртық түрінде көрініс білдіреді. Әдейленген специ-фикалық ем жүргізілген жағдайда гумманың ортаңғы бөлімі өлеттеніп, аз уақыт аралығында ыдырай бастайды, түбі терең, негізі тығыз, шеттері тегіс ойық жараға ауысады. Кейде ойық жаралар жарақаттанып, екіншілік инфекциямен асқынуы мүмкін. Ойық жара біртіндеп тыртықтана келе, тілді деформаци-ялап, сөйлеуге кедергі келтіреді.

Ауыз қуысының және жақсүйек-тердің мерездік зақымдануларының салыстырмалы диагнозы едәуір қиын-дықтар тудырады. Еріннің біріншілік сифиломалық ойық жарасы ыдыраған қатерлі ісікке ұқсас келеді. Әйтсе де, қатерлі ісіктің ойық жарасы терең, негізі тығыз, түбі ойылған, жеңіл қанағыш болып келеді және диагностикасы морфологиялық зерт-теулер жүргізу арқылы анықталады.

Мерездің үшіншілік кезеңінің гум-малық зақымдануы шырышты қа-бықтың жарақаттануына ұқсас болуын есте ұстаған жөн.

Гуммалық глоссит тілдің туберку-лезімен, соның ішінде миллиарлы туберкулезды ойық жарамен ажыра-туды қажет етеді. Мұнда жараның жиектері ойылған, жұмсақ, сәл салбырап тұрады, түбі жеңіл қанағыш, пальпация ауырсыну сезімін туды-рады. Тілдің гуммалық процесі қатерлі ісікке де ұқсас келеді. Тілдің қатерлі ісігіндегі ойық жараның негізі тығыз-далған, жиектері сыртқа қайырылып тұрады, пішінсіз, қанағыш болады.

Жақсүйегіқабы мен сүйек тінінің мерездік зақымдануын спецификалық және спецификалық емес қабыну ауруларымен ажыратуды қажет етеді. Спецификалық емес қабыну аурулары, әдетте одонтогенді себептермен бай-ланысты және клиникалық белгілері айқын жедел ағымда өтеді. Мерездік гумманы актиномикоздан ажырата білу қажет. Бет-жақсүйек аймағының актиномикозында қатты инфильтрат пайда болып, кейін инфильтраттың жарылуынан бірнеше жерде жыланкөздер қалыптасады. Жылан-көздерден ақшыл түйіршіктері аралас аздаған сұйықтық бөлінеді.